Cơn nóng giận bộc phát là một điều bất khả kháng đối với mỗi người. Chúng ta ai cũng có những điểm sục sôi của riêng mình, mà chỉ cần vượt ngưỡng là sẽ khiến mọi thứ đi theo chiều hướng xấu hơn, bất luận ở hoàn cảnh nào. Tức giận là vô nghĩa, nếu như tức giận không phải là phương cách sinh tồn duy nhất hoặc là tác nhận tạo ra sự thay đổi. Nhưng cách kiềm chế sự tức giận nào là khả thi, trước khi nó biến mọi việc trở nên tồi tệ hơn?
Mặc dù cảm thấy tức giận là một phần tự nhiên của con người, nhưng sẽ rất hữu ích nếu bạn nghĩ về những cách khéo léo để giải quyết nó nhằm mang lại cuộc sống lành mạnh, thay vì cảm thấy hối tiếc về những gì bạn đã nói hoặc đã làm.
Tức giận lại tốt sẽ chỉ có ích trong một vài trường hợp cụ thể. Nếu không có cảm giác tức giận, con người sẽ không có lập trường chống lại sự bất công hoặc bất công. Sự tức giận đánh động bên trong, khiến ta nhận biết có điều gì đó không ổn. Tuy nhiên, thật không may, nếu xảy ra quá thường xuyên, sự tức giận mà con người cảm thấy được kích hoạt bởi các tác nhân với hậu quả ít hơn nhiều so với hành động sai trái đạo đức nghiêm trọng, và vì thế họ cũng không học cách kiềm chế sự tức giận của bản thân.
Triết lý về bản chất của sự nóng giận
Nóng giận thường được xem là tiêu cực, khi so sánh với những cảm xúc tiêu cực khác như hận thù, khinh bỉ, khó chịu, phẫn uất, ghê tởm. Sự hận thù hay cay nghiệt là một trong những đặc tính hủy hoại một con người theo cách tàn nhẫn (với chính bản thân họ) nhất. Ở từng mức độ khác nhau mà sự nóng giận sẽ được cấu thành và đem lại những hậu quả riêng.
Điều mà nhiều người không nhận ra là tức giận là một cảm xúc thứ cấp. Thông thường, một trong những cảm xúc chính yếu như sợ hãi hoặc buồn bã, mới là nền tảng bên dưới cơn tức giận. Nỗi sợ hãi bao gồm những điều như lo lắng, bồn chồn, nỗi buồn đến từ trải nghiệm mất mát, thất vọng hoặc chán nản.
Cảm giác sợ hãi hay buồn bã là điều khó chịu đối với hầu hết mọi người; nó khiến một cá nhân cảm thấy bị tổn thương và đôi khi không kiểm soát được. Do đó, mọi người có xu hướng tránh những cảm giác này bằng mọi cách có thể. Một cách để làm điều này là chuyển sang chế độ tức giận trong tiềm thức. Trái ngược với nỗi sợ hãi hay buồn bã, tức giận có thể cung cấp năng lượng dồi dào, khiến bạn cảm thấy có trách nhiệm, quyền hạn hơn là cảm thấy dễ bị tổn thương hoặc bất lực. Về cơ bản, tức giận có thể là một phương tiện để tạo ra cảm giác kiểm soát và quyền lực khi đối mặt với bản tính dễ bị tổn thương và không chắc chắn.
Nếu cảm giác tức giận liên đới đến một người thân thiết hoặc đáng tin cậy, nó thường phức tạp và tăng cường bởi cảm giác bị phản bội. Con người thường bày tỏ sự tức giận nhưng lại chứa đựng nỗi phẫn uất, oán giận ở bên trong. Nhìn nhận xác đáng, giận dữ là một phản ứng cấp tốc đối với một mối đe dọa cụ thể hoặc tượng trưng, và nhằm mục đích ngăn chặn hoặc xoa dịu mối đe dọa đó. Ngược lại, sự oán giận thường mãn tính hoặc lâu dài hơn và phần lớn là nội tâm. Sự phẫn nộ có thể làm nảy sinh hành động trả đũa, đôi khi là bạo lực nhưng thường có tính chất tinh vi hơn là do tức giận.
Khinh thường là sự kết hợp của giận dữ và ghê tởm. Đặc điểm cơ bản của sự khinh miệt là chối từ hay phủ nhận một yêu cầu cụ thể về sự tôn trọng hoặc lập trường, với lý do rằng điều đó là không chính đáng, thường là do người đưa ra yêu cầu đã phạm vào một số quy tắc hoặc sự kỳ vọng của người còn lại, và do đó làm tổn hại đến mối quan hệ của cả hai. Triết gia Robert C. Solomon đã lập luận rằng sự khinh thường nhắm vào những người có địa vị thấp hơn, phẫn nộ với những người có địa vị cao hơn và tức giận với những người có địa vị tương tự. Nếu nhận định này là đúng đắn, thì cấu trúc xã hội “bình đẳng” sẽ dẫn đến sự giận dữ gia tăng, nhưng sự khinh miệt hay phẫn nộ sẽ sụt giảm tương ứng.
Tức giận ở mức độ nhẹ hơn là sự khó chịu. Khó chịu chỉ đơn giản là có xu hướng phát sinh thành sự tức giận hoặc bất mãn. Trong khi đó ở mức độ cao hơn sẽ là hận thù – vốn là một sự chán ghét và căm giận mãnh liệt thường xuất phát từ sự tức giận hoặc nỗi sợ hãi. Ghê tởm cũng tương tự như hận thù, nhưng nhấn mạnh vào sự không khoan dung. Lòng hận thù sẽ luôn dẫn đến sự phá hủy bản thể chứa chấp nó.
Nhà triết học Aristotle thảo luận về sự tức giận rất nhiều. Trong cuốn Nicomachean Ethics, ông nói rằng một người tốt tính đôi khi có thể nổi giận, nhưng chỉ khi anh ta nên làm như vậy. Người như vậy có thể nổi giận quá sớm hoặc chưa đủ, nhưng vẫn được khen là tốt tính. Trong mọi việc, tìm được điểm trung hòa không phải là chuyện dễ dàng… bất kỳ ai cũng có thể nổi giận — điều đó thật dễ dàng, giống như cách cho hoặc tiêu tiền; nhưng để nổi giận với đúng người, đúng mức, đúng lúc, đúng động cơ và đúng cách, điều đó không dành cho tất cả mọi người và cũng không phải là điều dễ dàng; do đó lòng tốt vừa hiếm hoi, vừa đáng ca ngợi và cao cả.
Aristotle định nghĩa sự tức giận như một sự thúc đẩy, kèm theo nỗi đau, để trả thù rõ ràng cho một hành động đã nhắm vào bản thân người đó hoặc vào những người mà họ quan tâm. Ông cho rằng sự bực tức đó có thể đi kèm với khoái cảm nảy sinh từ mong đợi được trả thù. Ngay cả khi sự tức giận có chứa một phần khoái cảm, thì đây là một loại khoái cảm rất mỏng manh và không đáng để một cá nhân phải trải qua những hao tổn về tinh thần khi oán giận.
Một người tự nhận thấy giá trị của bản thân bị xem nhẹ khi đối diện với một trong ba điều: bị khinh thường, dè bỉu và xấc xược. Người bị coi thường có thể tức giận hoặc không nhưng có nhiều khả năng làm như vậy nếu anh ta đang gặp nạn — ví dụ, trong cảnh nghèo khó hoặc đang yêu — hoặc nếu anh ta cảm thấy tự ti về chính chủ đề dẫn đến sự coi thường hoặc về chính bản thân mình nói chung.
Mặt khác, một người ít có khả năng nổi giận nếu tất cả xảy ra chỉ là do vô tình, không chủ ý, hoặc bản thân bị kích động bởi cơn tức giận, hoặc nếu người phạm tội xin lỗi hoặc hạ mình trước và hành xử tôn trọng, biết điều hơn. Aristotle nói rằng ngay cả chó cũng không cắn người đang ngồi. Người bị xem nhẹ cũng ít có khả năng nổi giận nếu người “phạm tội” đã đối xử tốt với anh ta hơn những gì anh ta đã đáp lại, hoặc rõ ràng là tôn trọng, sợ hãi hoặc ngưỡng mộ anh ta.
Rõ ràng Aristotle đã đúng khi nói về một điều như là sự tức giận đúng đắn hay có chừng mực. Sự tức giận có thể hữu ích, thậm chí là quan trọng. Nó có thể chấm dứt một mối đe dọa về thể xác, tình cảm hoặc xã hội, hoặc, nếu thất bại, nó vẫn có thể huy động được các nguồn lực về tinh thần lẫn thể chất cho hành động phòng thủ hoặc phục hồi. Nếu cơn tức giận được bộc lộ một cách thận trọng, nó có thể cho phép một người thể hiện địa vị xã hội cao, cạnh tranh vị trí và cấp bậc, đảm bảo rằng các lời hứa được thực hiện, thậm chí truyền cảm hứng tích cực như sự tôn trọng và cảm thông. Một người có thể biểu lộ cơn giận một cách thận trọng có khả năng cảm thấy tốt hơn về bản thân, kiểm soát tốt hơn, lạc quan hơn và có xu hướng chấp nhận rủi ro để thúc đẩy kết quả thành công.
Sự tức giận, và đặc biệt là sự tức giận không được kiềm chế, có thể dẫn đến nhận thức, quan điểm và phán đoán kém, hoặc phát sinh hành vi bốc đồng, phá hoại, làm mất đi vị thế và thiện chí từ những người xung quanh. Cơn thịnh nộ là thứ mà con người nên tránh. Chức năng của cơn thịnh nộ chỉ đơn giản là để bảo vệ một bản ngã không lành mạnh bị đe dọa, thay thế hoặc che đậy nỗi đau này bằng một loại nỗi đau khác.
Nhưng dù tức giận đúng mức hay tương xứng cũng không có ích gì trong chừng mực đó là sự tức giận, vừa gây đau đớn, vừa có hại. Có hại là vì nó làm mất đi quan điểm và khả năng phán đoán mạch lạc của trí tuệ. Đây là một ví dụ về sự tức giận, và đặc biệt là một cơn thịnh nộ, gia tăng lẫn củng cố sự thiên vị tương ứng – nghĩa là xu hướng gán các hành vi quan sát được cho các yếu tố theo thời điểm (hoặc liên quan đến tính cách) hơn là các yếu tố tình huống.
Ví dụ, nếu tôi quên việc mua một món đồ quan trọng, tôi có ấn tượng rằng điều này là do tôi đã bận rộn và đột nhiên cảm thấy rất mệt mỏi (yếu tố tình huống); nhưng nếu một ai khác được quy trách nhiệm nhưng quên mất việc phải mua món đồ đó, tôi có ấn tượng rằng điều này là do cô ấy lười biếng hoặc vô trách nhiệm hoặc thậm chí có thể trả thù (các yếu tố theo thời gian).
Điều này không có nghĩa là sự tức giận không bao giờ là chính đáng, vì sự tức giận – ngay cả khi không được đáp ứng – vẫn có thể phục vụ cho một mục đích tốt hay là một chiến lược nhân từ, như khi chúng ta giả vờ nổi giận với một đứa trẻ vì lợi ích hình thành nhân cách của chúng. Nhưng nếu tất cả những gì cần thiết là sự thể hiện tức giận có chủ đích, thì sự tức giận không kiểm soát liên quan đến nỗi đau thực sự là vô nghĩa.
Cách kiềm chế sự tức giận
Bởi vì tức giận là cảm xúc thứ cấp, nên bạn cần phải tìm được căn nguyên của sự tức giận đó và thấu hiểu cảm xúc chính yếu khi đối diện vấn đề. Tại sao bạn lại cảm thấy sục sôi trong lòng? Có phải thực sự vấn đề bạn điều hứng sự tức giận, thậm chí là căm phẫn, thịnh nộ đó là xác đáng, hay vấn đề thực chất của nó lại là một điều gì khác? Chẳng hạn cá nhân Rose khi tham gia các trò chơi P2E nhưng liên tiếp thua cuộc, cá nhân Rose sẽ cảm thấy tức giận vô cớ với những người chơi khác và cho rằng lối chơi của họ là thiếu công bằng hay nham hiểm. Quả thực nó dễ dàng hơn, nếu chúng ta tìm được đối tượng mà không phải là chính mình để đổ lỗi. Nhưng sau khi ngẫm nghĩ về nó, Rose tự nhận ra rằng lý do mình tức giận là vì mình không thích cảm giác buồn chán của bản thân, và nhận thức rõ rằng mình đang tiêu tốn thời gian vô nghĩa, và thêm hơn, là sự kém cỏi trong chiến lược của mình.
Một khi nhận thức được vấn đề gì tạo ra nguồn cơn của cơn tức giận là do chính bản thân bạn, sẽ dễ dàng hơn để bạn có thể xoa dịu bản thân mình bằng hành vi self-love, tự động viên hay khuyên nhủ bản thân mình để trở nên tích cực hơn. Nếu nguồn cơn của sự tức giận là do người khác, bạn cũng cần phải học cách để kiềm chế hay biểu lộ nó có chừng mực, đừng để sự lấn át về mặt cảm xúc khiến cho lý trí của bạn bị lu mờ, dẫn đến những hành động hay lời nói gây tổn hại nghiêm trọng.
Trên hết, bạn cần phải hiểu rằng cuộc sống xung quanh diễn ra bởi nhiều yếu tố cộng hưởng và đến 90% mọi thứ xảy ra trong cuộc sống này không nằm trong quyền kiểm soát của bạn. Vậy nên tức giận về một vấn đề gì đó không nằm trong quyền kiểm soát của bản thân là hoàn toàn vô nghĩa – trừ chi nó là một vấn đề xã hội, chính trị có tác động rất lớn tới cuộc sống của không chỉ riêng bạn. Ngay cả trong trường hợp như vậy, tức giận nên được xem là chất xúc tác, chứ không phải là công cụ thiết yếu để giải quyết vấn đề.
Nỗi tức giận gặm nhắm sự bình yên, niềm vui lẫn tích cực của bản thân mỗi người. Đừng để nó trở thành một liều thuốc độc giết chết những gì mà bạn đang dày công vun vén, tích lũy, hay phải đánh đổi bằng quỹ thời gian sống quý giá của bản thân. Hy vọng bài viết đã phần nào giúp bạn biết cách kiềm chế sự tức giận của chính mình.
Bài viết có tham khảo tư liệu từ các nguồn
Cơn nóng giận bộc phát là một điều bất khả kháng đối với mỗi người. Chúng ta ai cũng có những điểm sục sôi của riêng mình, mà chỉ cần vượt ngưỡng là sẽ khiến mọi thứ đi theo chiều hướng xấu hơn, bất luận ở hoàn cảnh nào. Tức giận là vô nghĩa, nếu như tức giận không phải là phương cách sinh tồn duy nhất hoặc là tác nhận tạo ra sự thay đổi. Nhưng cách kiềm chế sự tức giận nào là khả thi, trước khi nó biến mọi việc trở nên tồi tệ hơn?
Mặc dù cảm thấy tức giận là một phần tự nhiên của con người, nhưng sẽ rất hữu ích nếu bạn nghĩ về những cách khéo léo để giải quyết nó nhằm mang lại cuộc sống lành mạnh, thay vì cảm thấy hối tiếc về những gì bạn đã nói hoặc đã làm.
Tức giận lại tốt sẽ chỉ có ích trong một vài trường hợp cụ thể. Nếu không có cảm giác tức giận, con người sẽ không có lập trường chống lại sự bất công hoặc bất công. Sự tức giận đánh động bên trong, khiến ta nhận biết có điều gì đó không ổn. Tuy nhiên, thật không may, nếu xảy ra quá thường xuyên, sự tức giận mà con người cảm thấy được kích hoạt bởi các tác nhân với hậu quả ít hơn nhiều so với hành động sai trái đạo đức nghiêm trọng, và vì thế họ cũng không học cách kiềm chế sự tức giận của bản thân.
Triết lý về bản chất của sự nóng giận
Nóng giận thường được xem là tiêu cực, khi so sánh với những cảm xúc tiêu cực khác như hận thù, khinh bỉ, khó chịu, phẫn uất, ghê tởm. Sự hận thù hay cay nghiệt là một trong những đặc tính hủy hoại một con người theo cách tàn nhẫn (với chính bản thân họ) nhất. Ở từng mức độ khác nhau mà sự nóng giận sẽ được cấu thành và đem lại những hậu quả riêng.
Điều mà nhiều người không nhận ra là tức giận là một cảm xúc thứ cấp. Thông thường, một trong những cảm xúc chính yếu như sợ hãi hoặc buồn bã, mới là nền tảng bên dưới cơn tức giận. Nỗi sợ hãi bao gồm những điều như lo lắng, bồn chồn, nỗi buồn đến từ trải nghiệm mất mát, thất vọng hoặc chán nản.
Cảm giác sợ hãi hay buồn bã là điều khó chịu đối với hầu hết mọi người; nó khiến một cá nhân cảm thấy bị tổn thương và đôi khi không kiểm soát được. Do đó, mọi người có xu hướng tránh những cảm giác này bằng mọi cách có thể. Một cách để làm điều này là chuyển sang chế độ tức giận trong tiềm thức. Trái ngược với nỗi sợ hãi hay buồn bã, tức giận có thể cung cấp năng lượng dồi dào, khiến bạn cảm thấy có trách nhiệm, quyền hạn hơn là cảm thấy dễ bị tổn thương hoặc bất lực. Về cơ bản, tức giận có thể là một phương tiện để tạo ra cảm giác kiểm soát và quyền lực khi đối mặt với bản tính dễ bị tổn thương và không chắc chắn.
Nếu cảm giác tức giận liên đới đến một người thân thiết hoặc đáng tin cậy, nó thường phức tạp và tăng cường bởi cảm giác bị phản bội. Con người thường bày tỏ sự tức giận nhưng lại chứa đựng nỗi phẫn uất, oán giận ở bên trong. Nhìn nhận xác đáng, giận dữ là một phản ứng cấp tốc đối với một mối đe dọa cụ thể hoặc tượng trưng, và nhằm mục đích ngăn chặn hoặc xoa dịu mối đe dọa đó. Ngược lại, sự oán giận thường mãn tính hoặc lâu dài hơn và phần lớn là nội tâm. Sự phẫn nộ có thể làm nảy sinh hành động trả đũa, đôi khi là bạo lực nhưng thường có tính chất tinh vi hơn là do tức giận.
Khinh thường là sự kết hợp của giận dữ và ghê tởm. Đặc điểm cơ bản của sự khinh miệt là chối từ hay phủ nhận một yêu cầu cụ thể về sự tôn trọng hoặc lập trường, với lý do rằng điều đó là không chính đáng, thường là do người đưa ra yêu cầu đã phạm vào một số quy tắc hoặc sự kỳ vọng của người còn lại, và do đó làm tổn hại đến mối quan hệ của cả hai. Triết gia Robert C. Solomon đã lập luận rằng sự khinh thường nhắm vào những người có địa vị thấp hơn, phẫn nộ với những người có địa vị cao hơn và tức giận với những người có địa vị tương tự. Nếu nhận định này là đúng đắn, thì cấu trúc xã hội “bình đẳng” sẽ dẫn đến sự giận dữ gia tăng, nhưng sự khinh miệt hay phẫn nộ sẽ sụt giảm tương ứng.
Tức giận ở mức độ nhẹ hơn là sự khó chịu. Khó chịu chỉ đơn giản là có xu hướng phát sinh thành sự tức giận hoặc bất mãn. Trong khi đó ở mức độ cao hơn sẽ là hận thù – vốn là một sự chán ghét và căm giận mãnh liệt thường xuất phát từ sự tức giận hoặc nỗi sợ hãi. Ghê tởm cũng tương tự như hận thù, nhưng nhấn mạnh vào sự không khoan dung. Lòng hận thù sẽ luôn dẫn đến sự phá hủy bản thể chứa chấp nó.
Nhà triết học Aristotle thảo luận về sự tức giận rất nhiều. Trong cuốn Nicomachean Ethics, ông nói rằng một người tốt tính đôi khi có thể nổi giận, nhưng chỉ khi anh ta nên làm như vậy. Người như vậy có thể nổi giận quá sớm hoặc chưa đủ, nhưng vẫn được khen là tốt tính. Trong mọi việc, tìm được điểm trung hòa không phải là chuyện dễ dàng… bất kỳ ai cũng có thể nổi giận — điều đó thật dễ dàng, giống như cách cho hoặc tiêu tiền; nhưng để nổi giận với đúng người, đúng mức, đúng lúc, đúng động cơ và đúng cách, điều đó không dành cho tất cả mọi người và cũng không phải là điều dễ dàng; do đó lòng tốt vừa hiếm hoi, vừa đáng ca ngợi và cao cả.
Aristotle định nghĩa sự tức giận như một sự thúc đẩy, kèm theo nỗi đau, để trả thù rõ ràng cho một hành động đã nhắm vào bản thân người đó hoặc vào những người mà họ quan tâm. Ông cho rằng sự bực tức đó có thể đi kèm với khoái cảm nảy sinh từ mong đợi được trả thù. Ngay cả khi sự tức giận có chứa một phần khoái cảm, thì đây là một loại khoái cảm rất mỏng manh và không đáng để một cá nhân phải trải qua những hao tổn về tinh thần khi oán giận.
Một người tự nhận thấy giá trị của bản thân bị xem nhẹ khi đối diện với một trong ba điều: bị khinh thường, dè bỉu và xấc xược. Người bị coi thường có thể tức giận hoặc không nhưng có nhiều khả năng làm như vậy nếu anh ta đang gặp nạn — ví dụ, trong cảnh nghèo khó hoặc đang yêu — hoặc nếu anh ta cảm thấy tự ti về chính chủ đề dẫn đến sự coi thường hoặc về chính bản thân mình nói chung.
Mặt khác, một người ít có khả năng nổi giận nếu tất cả xảy ra chỉ là do vô tình, không chủ ý, hoặc bản thân bị kích động bởi cơn tức giận, hoặc nếu người phạm tội xin lỗi hoặc hạ mình trước và hành xử tôn trọng, biết điều hơn. Aristotle nói rằng ngay cả chó cũng không cắn người đang ngồi. Người bị xem nhẹ cũng ít có khả năng nổi giận nếu người “phạm tội” đã đối xử tốt với anh ta hơn những gì anh ta đã đáp lại, hoặc rõ ràng là tôn trọng, sợ hãi hoặc ngưỡng mộ anh ta.
Rõ ràng Aristotle đã đúng khi nói về một điều như là sự tức giận đúng đắn hay có chừng mực. Sự tức giận có thể hữu ích, thậm chí là quan trọng. Nó có thể chấm dứt một mối đe dọa về thể xác, tình cảm hoặc xã hội, hoặc, nếu thất bại, nó vẫn có thể huy động được các nguồn lực về tinh thần lẫn thể chất cho hành động phòng thủ hoặc phục hồi. Nếu cơn tức giận được bộc lộ một cách thận trọng, nó có thể cho phép một người thể hiện địa vị xã hội cao, cạnh tranh vị trí và cấp bậc, đảm bảo rằng các lời hứa được thực hiện, thậm chí truyền cảm hứng tích cực như sự tôn trọng và cảm thông. Một người có thể biểu lộ cơn giận một cách thận trọng có khả năng cảm thấy tốt hơn về bản thân, kiểm soát tốt hơn, lạc quan hơn và có xu hướng chấp nhận rủi ro để thúc đẩy kết quả thành công.
Sự tức giận, và đặc biệt là sự tức giận không được kiềm chế, có thể dẫn đến nhận thức, quan điểm và phán đoán kém, hoặc phát sinh hành vi bốc đồng, phá hoại, làm mất đi vị thế và thiện chí từ những người xung quanh. Cơn thịnh nộ là thứ mà con người nên tránh. Chức năng của cơn thịnh nộ chỉ đơn giản là để bảo vệ một bản ngã không lành mạnh bị đe dọa, thay thế hoặc che đậy nỗi đau này bằng một loại nỗi đau khác.
Nhưng dù tức giận đúng mức hay tương xứng cũng không có ích gì trong chừng mực đó là sự tức giận, vừa gây đau đớn, vừa có hại. Có hại là vì nó làm mất đi quan điểm và khả năng phán đoán mạch lạc của trí tuệ. Đây là một ví dụ về sự tức giận, và đặc biệt là một cơn thịnh nộ, gia tăng lẫn củng cố sự thiên vị tương ứng – nghĩa là xu hướng gán các hành vi quan sát được cho các yếu tố theo thời điểm (hoặc liên quan đến tính cách) hơn là các yếu tố tình huống.
Ví dụ, nếu tôi quên việc mua một món đồ quan trọng, tôi có ấn tượng rằng điều này là do tôi đã bận rộn và đột nhiên cảm thấy rất mệt mỏi (yếu tố tình huống); nhưng nếu một ai khác được quy trách nhiệm nhưng quên mất việc phải mua món đồ đó, tôi có ấn tượng rằng điều này là do cô ấy lười biếng hoặc vô trách nhiệm hoặc thậm chí có thể trả thù (các yếu tố theo thời gian).
Điều này không có nghĩa là sự tức giận không bao giờ là chính đáng, vì sự tức giận – ngay cả khi không được đáp ứng – vẫn có thể phục vụ cho một mục đích tốt hay là một chiến lược nhân từ, như khi chúng ta giả vờ nổi giận với một đứa trẻ vì lợi ích hình thành nhân cách của chúng. Nhưng nếu tất cả những gì cần thiết là sự thể hiện tức giận có chủ đích, thì sự tức giận không kiểm soát liên quan đến nỗi đau thực sự là vô nghĩa.
Cách kiềm chế sự tức giận
Bởi vì tức giận là cảm xúc thứ cấp, nên bạn cần phải tìm được căn nguyên của sự tức giận đó và thấu hiểu cảm xúc chính yếu khi đối diện vấn đề. Tại sao bạn lại cảm thấy sục sôi trong lòng? Có phải thực sự vấn đề bạn điều hứng sự tức giận, thậm chí là căm phẫn, thịnh nộ đó là xác đáng, hay vấn đề thực chất của nó lại là một điều gì khác? Chẳng hạn cá nhân Rose khi tham gia các trò chơi P2E nhưng liên tiếp thua cuộc, cá nhân Rose sẽ cảm thấy tức giận vô cớ với những người chơi khác và cho rằng lối chơi của họ là thiếu công bằng hay nham hiểm. Quả thực nó dễ dàng hơn, nếu chúng ta tìm được đối tượng mà không phải là chính mình để đổ lỗi. Nhưng sau khi ngẫm nghĩ về nó, Rose tự nhận ra rằng lý do mình tức giận là vì mình không thích cảm giác buồn chán của bản thân, và nhận thức rõ rằng mình đang tiêu tốn thời gian vô nghĩa, và thêm hơn, là sự kém cỏi trong chiến lược của mình.
Một khi nhận thức được vấn đề gì tạo ra nguồn cơn của cơn tức giận là do chính bản thân bạn, sẽ dễ dàng hơn để bạn có thể xoa dịu bản thân mình bằng hành vi self-love, tự động viên hay khuyên nhủ bản thân mình để trở nên tích cực hơn. Nếu nguồn cơn của sự tức giận là do người khác, bạn cũng cần phải học cách để kiềm chế hay biểu lộ nó có chừng mực, đừng để sự lấn át về mặt cảm xúc khiến cho lý trí của bạn bị lu mờ, dẫn đến những hành động hay lời nói gây tổn hại nghiêm trọng.
Trên hết, bạn cần phải hiểu rằng cuộc sống xung quanh diễn ra bởi nhiều yếu tố cộng hưởng và đến 90% mọi thứ xảy ra trong cuộc sống này không nằm trong quyền kiểm soát của bạn. Vậy nên tức giận về một vấn đề gì đó không nằm trong quyền kiểm soát của bản thân là hoàn toàn vô nghĩa – trừ chi nó là một vấn đề xã hội, chính trị có tác động rất lớn tới cuộc sống của không chỉ riêng bạn. Ngay cả trong trường hợp như vậy, tức giận nên được xem là chất xúc tác, chứ không phải là công cụ thiết yếu để giải quyết vấn đề.
Nỗi tức giận gặm nhắm sự bình yên, niềm vui lẫn tích cực của bản thân mỗi người. Đừng để nó trở thành một liều thuốc độc giết chết những gì mà bạn đang dày công vun vén, tích lũy, hay phải đánh đổi bằng quỹ thời gian sống quý giá của bản thân. Hy vọng bài viết đã phần nào giúp bạn biết cách kiềm chế sự tức giận của chính mình.
Bài viết có tham khảo tư liệu từ các nguồn
[1] https://healthypsych.com/psychology-tools-what-is-anger-a-secondary-emotion/
[2] https://www.psychologytoday.com/us/blog/hide-and-seek/201812/the-psychology-and-philosophy-anger
Share this:
Like this: