Review phim Spirited Away sẽ có tiết lộ nội dung phim.
“I would like to make a film to tell children its good to be alive.”
Hayao Miyazaki
Đó là cả một quãng thời gian dài, tận 20 năm kể từ khi Spirited Away ghi dấu ấn trong lòng khán giả đại chúng. Đối với Rose, đây là một trong hai tác phẩm điện ảnh dành cho thiếu nhi xuất sắc nhất thế kỷ 21, có ảnh hưởng lớn đối với sự phát triển cá nhân của mình từ trước tới nay.
Cá nhân Rose cho rằng mọi thể loại phim hoạt hình thường luôn có cùng một mục đích chung, đó là lồng ghép nhiều mảnh ghép, bài học cuộc sống có ý nghĩa nhân văn, tích cực tới trẻ em. Một tác phẩm điện ảnh dành cho thiếu nhi đáng xem và tuyên dương sẽ cần làm tốt hai điều: khiến cho trẻ em cười và làm cho người trưởng thành phải rơi lệ. Gần tới ngưỡng 30, nhưng mỗi lần có dịp xem lại thì Rose lại càng thêm yêu mến bộ phim này vì những giá trị nhân văn trong cuộc sống mà nó giúp Rose nhận ra.
Lần xem lại gần đây nhất bộ phim này đã khiến Rose phải sụt sùi vì nhận ra nhiều tình tiết mình bỏ lỡ ở nhiều lần xem trước – có thể vì giờ đây tâm trí và giác quan của cá nhân đã trưởng thành, sâu sắc hơn, cộng với việc Rose muốn có bài review phim Spirited Away (Sen to Chihiro no Kamikakushi) chất lượng cho blog của mình.
Những điều có thể bạn đã bỏ lỡ khi xem Spirited Away
1. Hành trình thay đổi của Chihiro tại vùng đất linh hồn
Nội dung phim không tiết lộ cụ thể nhưng Chihiro chỉ là một cô bé nhóc 10 tuổi. Ở phần đầu phim, Chihiro tỏ rõ vẻ bướng bỉnh, rầu rĩ vì phải chuyển nhà lẫn chia tay bạn bè ở trường cũ. Cô bé lộ rõ vẻ giận dỗi với ba mẹ của mình và trách cứ họ khi vì sự đảo lộn bất tiện này. Chihiro cũng vô cùng lo sợ, rụt rè, nhút nhát khi cùng ba mẹ đi lạc vào vùng đất linh hồn.
Liên tiếp những chuỗi sự kiện xảy ra và cả những lời động viên, quan tâm, gắn kết cùng Haku đã dần khiến cô bé trở nên mạnh mẽ, kiên cường, quả cảm hơn. Cô bé tự đưa ra những quyết định để giúp đỡ người khác, kiên cường để chống chọi với mọi sự xa lánh của nhân viên tại Sento (nhà tắm hơi của Yubāba), cảm hóa lòng hận thù, tham lam, ganh ghét, ích kỷ của những linh hồn tại đây bằng chính tấm lòng vị tha, chân thành, thiện lương của mình.
2. Luật lệgắn kết bởi ma thuật
Khi Chihiro được Haku giúp đỡ và chỉ cho cách để có thể tồn tại được ở vùng đất linh hồn, một trong những điều cần phải làm là được phép làm việc tại đây. Làm việc là cách duy nhất để được tồn tại tại vùng đất này, và mọi thứ đều được vận hành bởi ma thuật. Giống như ông lão Kajima đã nói lũ bồ hóng phụ việc cho ông phải liên tục làm việc, còn không ma thuật sẽ biến mất. Tuy Kajima không đề cập hậu quả của việc ma thuật biến mất là gì, nhưng nguồn gốc của ma thuật đó đến từ Yubāba và những bản hợp đồng của bà ta. Yubāba không tạo ra luật lệ, thay vào đó chỉ vận hành chúng theo luật lệ để tạo ra lợi nhuận. Chính bởi những luật lệ bị gắn kết bởi ma thuật này mà Chihiro mới có thể sống sót và đoàn tụ được với gia đình mình.
3. Ý nghĩa của việc tên của Chihiro bị đổi thành Sen
Haku đã nói với Chihiro rằng nếu không làm việc tại vùng đất này sẽ bị Yubāba biến thành heo. Khi được đặt cái tên Sen, cô bé ban đầu cũng vật lộn và cuốn vào vòng quay lao động điên rồ bất kể ngày hay đêm, miễn là tạo ra lợi nhuận. Chihiro đã nỗ lực để tồn tại cho đến khi nhận thấy rằng Haku gặn nạn và đang cần đến sự giúp đỡ của mình. Haku là một người quan trọng với cô bé, khiến cô bé bỏ qua tất cả sự tham lam về vật chất đang dẫy đầy trong lòng những người xung quanh để lắng lo cho điều mà cô bé cho rằng quan trọng. Hành trình xa xôi và tấm lòng quả quyết đấy đã được đền đáp xứng đáng, khi Haku không chỉ bình phục mà còn tìm lại được sự tự do của mình. Nhưng thực tế, liệu người trẻ như chúng ta có nhận thức rõ rằng mình có đang đánh đổi những điều quan trọng để đuổi theo những thứ ngoại tại, đặt giá trị của bản thân và gán nó với tiền tài và danh vọng hay không?
Spirited Away truyền tải thông điệp về tính cá nhân, nhận diện của một con người trong xã hội. Tại vùng đất linh hồn, chỉ có làm việc quần quật mới có thể tồn tại. Nó ám chỉ như mô hình xã hội ngày nay của con người chúng ta. Chúng ta đánh mất đi nhân diện, nhận thức về sự tồn tại của bản thân vì phải cố gắng chạy theo những chuẩn mực, yêu cầu và luật lệ của xã hội. Spirited Away đã đặt nó vào bối cảnh, góc nhìn khác biệt để phù hợp với nhận thức thiếu nhi hơn.
Thực chất, việc Chihiro bị đổi tên thành Sen là một chi tiết mà có lẽ trẻ em sẽ không hiểu, nhưng người lớn thì có, đó là sự ám chỉ về tình cảnh những lao động trẻ em tại các quốc gia nghèo hoặc đang phát triển. Nó cũng có thể được cắt nghĩa là hành động giết chết đứa trẻ bên trong con người chúng, bắt ép chúng phải trưởng thành sớm và lao động để phục vụ cho lợi ích của những doanh nghiệp bất chấp nhân tính nhằm tạo ra lợi nhuận khổng lồ dựa trên công sức của lớp người nghèo khổ.
4. Có nhiều hơn một vị thần ban phước lành cho Chihiro
Bên cạnh vị giang thần (Kawa no Kami) – vị thần sông đã trao cho Chihiro món quà vì đã giải phóng ông ta khỏi những thứ rác thải đã bảo bọc lấy cơ thể mình; thì trước đó, khi Chihiro được Rin dắt lên gặp lão bà bà Yubāba, cô bé đã được Oshira-sama (vị thần củ cải theo tín ngưỡng của người Nhật) bảo trợ. Oshira-sama (tiếng Anh: Radish Spirit) là một kami trong nông nghiệp, như một ví dụ về cách người Nhật phải trân trọng và tôn kính ngay cả những yếu tố khiêm tốn nhất trong cuộc sống của chúng ta. Không chỉ giúp đỡ Chihiro lúc ban đầu, những lần sau đó, mỗi khi cô bé làm được điều gì lớn lao thì vị kami này cũng đều hòa mình trong đám đông nhiệt liệt tán dương cô bé.
5. Tấm thiệp chia tay ở đầu phim
Cảnh quay đầu tiên của phim tập trung vào tập thiệp xinh xắn – là lời chia tay và chúc may mắn của bạn bè ở lớp học cũ dành cho Chihiro. Tấm thiệp này có vai trò rất quan trọng, khi nó là món đồ được mang từ thế giới bên ngoài vào trong vùng đất linh hồn. Chính cái tên được ghi trên tấm thiệp này đã gợi nhắc cho Chihiro về thân phận của mình. Khi ký hợp đồng lao động được ràng buộc bằng ma thuật của Yubāba, Chihiro dần quên đi thân phận lẫn con người thật của mình và chấp nhận cái tên Sen mà Yubāba đặt cho.
Nhớ được tên thật chính là nền tảng đầu tiên để giúp cho Chihiro quay trở về thế giới của mình. Có vẻ như bạn bè tại lớp học cũ của Chihiro đã có công lao rất lớn thông qua một nghĩa cử tốt đẹp và hết sức đơn giản của họ. Đó là điều mà bất kỳ ai cũng nên nhắc nhở mình, rằng đôi khi chỉ nhờ vào một hành động nhân ái, quan tâm nhỏ nhoi mà ta hoàn toàn có thể giúp đỡ hay thậm chí là cứu sống một người.
6. Về chị em phù thủy song sinh Yubāba và Zenība
Lão bà bà Yubāba được xem là nhân vật phản diện trong Spirited Away, nhưng thực chất Yubāba chỉ đại diện cho kiểu mẫu thống trị, toan tính, tham lam – vốn dĩ tồn tại rất nhiều trong xã hội ngày nay. Yubāba tham vọng quyền lực lẫn tỏ rõ sự tham lam vật chất, đồng thời tạo nên sức ảnh hưởng tiêu cực cho sự phát triển của Boh và tất cả mọi nhân viên dưới trướng của bà ta. Dễ có thể thấy sự suy đồi, tị nạnh, tham lam của nhân viên tại Sento là bởi sức ảnh hưởng của Yubāba. Khi Boh ở cùng Yubāba thì cậu bé vô cùng ương ngạnh, vô lễ lẫn ích kỷ; nhưng cuộc gặp gỡ (dù chỉ ngắn ngủi) với Zenība – chị em song sinh nhưng trái nghịch tính cách với Yubāba đã giúp Boh có những sự thay đổi tích cực. Sự ân cần, lương thiện và có trách nhiệm của Zenība không chỉ có ảnh hưởng tích cực tới Boh, Chihiro mà còn cả với Vô Diện.
Zenība và Yubāba dù là hai nửa của một bản thể nhưng lại cách xa nhau hàng vạn dặm, đại diện cho những tính cách tiềm ẩn trong con người chúng ta, chỉ là do môi trường và điều kiện giáo dục khiến cho nhận thức và tính cách nào trở nên vượt trội hơn. Có thể hoàn cảnh sẽ khiến cho ta phải đưa ra những lựa chọn khó khăn trong cuộc sống, nhưng bản chất của ta thì sẽ không thể nào vừa là người xấu vừa là người tốt đồng thời được. Đó là điều không thể.
7. Haku và Chihiro: những khoảnh khắc đáng nhớ nhất
Có 3 cảnh đáng nhớ nhất giữa Haku và Chihiro trong phim. Cảnh đầu tiên là khi Haku dắt Chihiro vượt qua những khóm hoa bung tỏa trăm sắc thật sống động để đi thăm ba mẹ đã hóa thành lợn của mình. Sau đó, Chihiro được Haku đưa cho những nắm cơm đã được phù phép để khiến cho cô bé lấy lại ký ức và có thêm sức lực cho hành trình phía trước. Chihiro vừa ăn nắm cơm vừa òa khóc, khiến cho Haku phải dỗ dành cô bé lúc đó. Đây là sự chuyển giao rõ rệt cho thấy Chihiro từ một cô bé đầy sợ hãi, bất an, giờ đây sở hữu một tấm lòng quả cảm và nhận thức được tình yêu dành cho ba mẹ mình, quyết tâm bằng mọi giá để cứu lấy họ và rời khỏi nơi đây.
Cảnh tiếp theo là khi Haku hóa rồng chở Chihiro quay trở về Sento. Chihiro đã nhớ lại ký ức lần đầu tiên gặp gỡ Haku và nói ra tên thật của cậu là Kohaku. Khi nhớ ra được cái tên của mình, Haku đã chiêu hồi phép biến hình của mình, từng lớp vảy rồng phân tách như những cánh hoa nở giữa bầu trời đêm và trở lại thành Haku. Cả hai tay nắm chặt tay, nước mắt Chihiro rơi vì xúc động tựa những hạt châu thả trôi dưới bầu trời đầy ánh sao lấp lánh, Haku nói lời cảm ơn Chihiro vì đã giúp cậu khôi phục hoàn toàn ký ức về thân phận thật sự, lẫn quá khứ trước đây, và vì thế mà sự tự do là món quá đáng quý nhất mà Chihiro đã trao tặng cậu – điều mà ngay cả Chihiro cũng không ngờ rằng mình có thể làm được cho Haku.
Phân cảnh đáng nhớ cuối cùng là khi Haku dẫn Chihiro rời khỏi vùng đất linh hồn. Cậu nói rằng Chihiro hãy đi ngược về con đường mình đã đi khi lạc đến vùng đất này, hứa rằng cả hai sẽ gặp lại nhau, và Chihiro hãy chỉ đi thẳng mà đừng quay đầu lại. Đây là cảnh buồn nhất trong phim, bởi Haku vẫn luôn là người nắm lấy tay Chihiro theo mọi diễn tiến của phim. Haku vẫn là luôn như thế, bảo vệ và chỉ dẫn cho Chihiro để cô bé luôn được bình an.
Đây là khoảnh khắc mà Chihiro buông tay Haku và tiến bước mà không còn có được sự dẫn dắt và quan tâm của Haku nữa. Lúc này cô bé đã mạnh mẽ, trưởng thành, độc lập và tự tin hơn rất nhiều. Haku cũng có được sự tự do của mình. Chỉ là khi đôi tay của họ không còn nắm giữ lấy nhau, sự tiếc nuối và cảm xúc buồn lắng đọng trong tâm trí của khán giả trỗi dậy, ước rằng phải chi họ vẫn còn có thể nắm lấy tay nhau như cái cách họ đã từng.
8. Vô Diện – Noppera-bō (のっぺらぼう) đại diện cho điều gì?
Vô Diện trở thành một nhân vật được yêu thích nhất trong Spirited Away kể từ lần đầu tiên nó được ra mắt, bởi có lẽ hình tượng của Vô Diện đại diện cho chính chúng ta trong xã hội. Ban đầu Vô Diện rất rụt rè, lẩn khuất và chỉ lặng lẽ theo dõi thế giới xung quanh nó. Đứng trên cầu nhìn theo Chihiro lần đầu tiên, bao quanh nó là rất đông những cá thể khác nhưng không một ai chú ý đến Vô Diện, chỉ có Chihiro là nhìn và công nhận sự hiện diện của nó. Đó là lý do mà Vô Diện bị cuốn hút và giúp đỡ cô bé.
Trong cuộc sống, ta cũng là những cá thể nhỏ bé khi bước ra ngoài xã hội. Ta lặng lẽ theo dõi và quan sát mọi thứ xung quanh của mình để tìm kiếm những linh hồn đồng điệu và nơi chốn mà ta có thể thuộc về. Bất cứ ai tỏ ra quan tâm và hứng thú tới ta, ta sẽ có ấn tượng tốt và có lòng cảm kích dành cho họ.
Ở trong Sento quá lâu, một môi trường đầy rẫy những cá thể tham lam, vị kỷ và toan tính, Vô Diện bị ảnh hưởng và tác động xấu bởi họ và trở thành một linh hồn tham lam, hung ác và đáng sợ như chính họ. Điểm khác biệt là Vô Diện có năng lực để lấn lướt và đe dọa luôn cả ách thống trị của Yubāba. Nếu như Chihiro không bằng mọi giá kéo Vô Diện ra khỏi Sento, chắc hẳn Yubāba cũng khó lòng có thể làm gì được một hung thần đáng sợ như Vô Diện.
Khi Chihiro và Vô Diện tìm đến nơi ở của Zenība, Vô Diện lúc này đã trở về hình thái và bản chất ban đầu của nó, dè dặt, cẩn trọng và lặng lẽ. Chi tiết mô tả điều này là khi nó đứng mãi ở cửa, chờ sự cho phép của chủ nhà để bước vào. Chính sự lương thiện, ân cần và vị tha của Zenība đã khiến cho Vô Diện dường như tìm được một nơi thuận tiện và phù hợp nhất với mình. Ở đó, nó vẫn có thể giữ được bản chất của mình và có lẽ sẽ được tác động tích cực bởi Zenība theo một cách nào đó.
Vô Diện như một thông điệp nhắn nhủ tới khán giả rằng hãy lựa chọn cẩn thận những người mà ta muốn ở bên cạnh. Bởi họ sẽ tác động tới nhận thức, suy nghĩ và lối sống của ta rất nhiều. Vô Diện biểu trưng cho bất kỳ ai trong xã hội này, bởi về bản chất ta đều giống như nhau, đều cố gắng sống một cuộc sống có ý nghĩa, nhưng lý tưởng và định nghĩa về một cuộc sống có ý nghĩa là như thế nào sẽ bị tác động và ảnh hưởng bởi chính bậc phụ huynh lẫn các nhiều nguồn khác nhau. Nếu may mắn, ta sẽ gặp được một Zenība để chỉ bảo, dạy dỗ ta trở nên tốt đẹp hơn, nhưng ta cũng đừng nên quá trông mong vào điều đấy.
9. Ước nguyện của Rin
Rin như một người chị bảo bọc lấy Chihiro trong thời gian cô bé làm việc tại Sento. So sánh với những nhân viên khác của nhà tắm hơi, Rin có hình tượng gần giống với con người nhất (tại hầu hết là ếch nhái, ốc sên làm nhân viên tại Sento). Rin bảo bọc và rất quan tâm đến cô bé, và vì thế mà cô bé đã có thể tồn tại được ở Sento khi không có Haku cạnh bên. Rin đã từng cùng cô bé nhìn xuống đường ray xe lửa chạy băng băng trên mặt nước và nói rằng một ngày nào đó cô muốn rời khỏi Sento và chuyển đến thành phố là một trong những điểm đến của chuyến xe lửa này.
Qua lời của Rin có thể thấy rằng vùng đất linh hồn to lớn hơn tưởng tượng của khán giả rất nhiều, và nó cũng có rất nhiều khu vực địa lý khác nhau. Rin có lẽ đã ước mong điều cô chia sẻ với Chihiro từ rất lâu rồi, nhưng chính bản thân mình cũng vẫn chưa đủ dũng khí và động lực để theo đuổi điều đó, để khiến nó xảy ra. Ở bên cạnh Chihiro và chứng kiến hành trình ngắn ngủi của cô bé có lẽ đã tiếp thêm niềm tin và động lực to lớn để Rin có thể khiến cho ước nguyện của mình trở thành hiện thực.
10. Vùng đất Đáy Đầm Lầy
Có một chi tiết khá thú vị, đó là khi Chihiro và các bạn của mình đến Đáy Đầm Lầy, điểm đến xa xôi của chuyến tàu tốc hành ở vùng đất linh hồn là nơi cư ngụ của Zenība. Một hình tượng quen thuộc đối với trẻ em đã xuất hiện để chào đón Chihiro – một chiếc đèn nhảy lò cò trên một chân. Nhân vật này nhằm mô phỏng biểu tượng đại diện cho hãng phim hoạt hình Pixar nổi tiếng.
Câu chuyện đằng sau màn kết hợp bất ngờ này có liên quan đến John Lasseter – một trong những nghệ sĩ hoạt họa làm việc tại hãng phim Pixar, đồng thời là một người bạn và rất hâm mộ các tác phẩm của đạo diễn Hayao Miyazaki, đã thuyết phục Walt Disney để mua bản quyền phim và phát hành tại Mỹ. Mối quan hệ thân tình giữa Lasseter và Miyazaki đã khiến cho vị đạo diễn tri ân biểu tượng của hãng phim Pixar qua tác phẩm của mình. Nhờ được mua bản quyền phát hành và có bản dub lồng tiếng Anh mà Spirited Away đã được biết tới rộng khắp toàn cầu, đạt được doanh thu hơn 300 triệu đô và nhận được vô số giải thưởng quan trọng tại các lễ trao giải điện ảnh.
11. Thực chất thì sợi dây buộc tóc mà Zenība trao cho Chihiro có mục đích gì?
Boh để rất nỗ lực để se sợi, Vô Diện ngồi kéo và Zenība đã mất cả đêm để cặm cụi ngồi kết nên chiếc dây buộc tóc có ấn chú cho Chihiro. Bên cạnh là một bùa hộ mệnh để bảo vệ cho Chihiro, sợi dây buộc tóc đó cũng có vai trò giống như tấm thiệp mà bạn bè đã tặng cho Chihiro lúc cô bé phải chuyển đi rất xa họ.
Sợi dây này chính là món quà lưu niệm tưởng thưởng cho tấm lòng mạnh mẽ, kiên cường, và nhân ái của Chihiro; đồng thời là kỷ vật giúp cho cô bé sẽ không hoàn toàn quên đi những gì đã xảy ra ở vùng đất linh hồn. Phép thuật được phong ấn của chiếc dây sẽ đến thời điểm phát huy tác dụng của nó, cũng giống như cái cách mà cô bé cần đến những món đồ mình mang theo khi đến với vùng đất này, chiếc dây cột tóc đó sẽ là thứ liên kết với vùng đất này để cô bé có thể quay trở lại.
Khi người trưởng thành xem Spirited Away
Với góc nhìn và cảm quan của một đứa bé, Spirited Away là một thế giới huyền ảo, vui tươi, náo động, và là một hành trình phiêu lưu mạo hiểm đầy hứng khởi. Thế giới của những linh hồn và phù thủy qua nét vẽ đáng yêu, trau chuốt khiến cho nỗi sợ vơi đi, nhường chỗ cho sự phấn khích, hoan hỉ, đáng cảm mến. Có hoặc không, những thước phim đẹp đẽ ấy sẽ được lưu giữ trong tâm trí của những đứa trẻ còn quá nhiều điều hấp dẫn để khám phá trong quá trình trưởng thành.
Với góc nhìn của một người trưởng thành, Spirited Away là một hành trình truy ngược hồi tưởng để họ sống lại những ký ức thơ bé, những chuỗi ngày ngây ngô, hiếu động vui đùa cùng bạn bè đồng lứa. Sự hồn nhiên, trong sáng của các mối quan hệ thân tình mà lúc đó chẳng đủ sâu sắc và thấm thía mà định nghĩa nó là tình yêu. Họ có thể cảm thấy tiếc nuối khi nhìn về quá khứ, ước ao rằng tuổi trẻ của mình quay trở lại, họ nhận ra rằng cuộc sống đã khiến họ trưởng thành và bỏ qua quá nhiều điều đẹp đẽ, họ có thể đã phải đánh đổi nhiều thứ để có thể trưởng thành hơn, hay đạt được tham vọng, ước mơ của mình.
Spirited Away mượn câu chuyện du hành trong một thế giới huyền bí để đánh động tâm thức của con người về những điều đã bị bỏ lại phía sau trong quá trình trưởng thành. Nó nhấn mạnh một tấm lòng hướng thiện, không kỳ thị, nhân ái, đầy dũng khí và lòng biết ơn sẽ được đền đáp theo một cách hoàn toàn xứng đáng.
Về nghĩa đen, nó có thể được ví như là một giấc mơ được thêu dệt đẹp đẽ dành cho mọi thiếu nhi. Về nghĩa rộng hơn, nó là một bài học cuộc sống đầy nhân văn được thể hiện qua nét vẽ trau chuốt và những xúc cảm có khả năng lay động người xem, đặc biệt là những người đã phải trải qua những mất mát và khó khăn trong hành trình đi tìm tình yêu, ý nghĩa của cuộc sống, nhân diện của chính bản thân.
Không chỉ là một bộ phim hoạt hình gợi nhắc về quá khứ, mà ngay cả thông điệp ẩn dụ của Spririted Away vẫn vô cùng hợp lý trong bối cảnh xã hội ngày nay – đó là vạch trần chủ nghĩa tư bản và sự bóc lột sức lao động của con người. Chúng ta trưởng thành trong một hình thái xã hội mà ở đó chúng ta được dạy bảo rằng nếu không cật lực làm việc, đánh đổi thời gian cho tiền bạc thì ta sẽ mãi mãi khó lòng có thể nào thành công, hay không có một cuộc sống đủ đầy. Nhưng thế nào mới là đủ đầy? Người trưởng thành như ta đã có câu trả lời chưa?
Thông điệp mở ở cuối phim được hiểu theo một nghĩa gần sát với nội dung và cũng dựa vào sự lý giải của đạo diễn khiến cho khán giả phải suy nghĩ: một khi Chihiro đã rời khỏi thế giới linh hồn cùng ba mẹ mình, Chihiro sẽ không nhớ gì về cuộc gặp gỡ với Haku ở vùng đất linh hồn (cá nhân Rose thì nghĩ vẫn còn đó sợi dây cột tóc có thể gợi nhớ cho cô bé về ký ức tại nơi này). Thậm chí, sau này Haku và Chihiro sẽ còn có thể gặp lại nhau khi Chihiro đã đi hết cuộc đời, hóa thành một linh hồn và tìm về thế giới năm xưa.
Đó không hẳn là một cái kết quá đau buồn, nhưng chắc chắn là một cái kết khiến ta phải động lòng. Cuộc sống vốn dĩ vô thường lắm có phải không? Điều tạo nên ta là chính ta là bởi những mảnh ghép ký ức, những trải nghiệm cá nhân, những giá trị được người xung quanh nhìn nhận theo một cách riêng tư.
Âm nhạc trong phim Spirited Away
Có lẽ một trong những lý do thuyết phục nhất để khiến Spirited Away vẫ luôn có một chỗ đứng trong lòng của khán giả trưởng thành, đó là bởi vì phần âm nhạc vô cùng đáng nhớ. Có thể nói khi nhắc đến Spirited Away, người ta sẽ tìm đến ca khúc chủ đề của nó trước tiên. Không quá lời khi nói rằng âm nhạc là yếu tố khiến cho bộ phim này trở nên vĩ đại và đáng nhớ hơn đối với khán giả toàn cầu.
One Summer’s Day là giai điệu được vang lên ngay từ giây đầu tiên của bộ phim này, trước khi khán giả chưa kịp nhìn nhận thấu đáo rằng đây là một kiệt tác điện ảnh được vẽ hoàn toàn bằng tay. Những thanh âm ngọt ngào, trong trẻo, đẹp đến nao lòng từ các phím đàn dương cầm tạo nên One Summer’s Day khiến cho bất kể tấm lòng nhạy cảm nào cũng phải bật khóc, bởi nó gợi lên một thứ cảm xúc đẹp nhưng mâu thuẫn, vừa thư thái, bình yên, nhưng bồi hồi, lưu luyến. Đây cũng chính là những dư âm đọng lại trong lòng người xem Spirited Away. One Summer’s Day có thể được nhận định là linh hồn của chính tác phẩm điện ảnh này.
One Summer’s Day.
Toàn vẹn sự sinh động của bộ phim có một phần công sức rất lớn của Joe Hisaishi. Nhà soạn nhạc, tác gia, đạo diễn âm thanh tài danh người Nhật đã đảm nhiệm toàn bộ phần âm nhạc trong phim vào năm ông 51 tuổi. Những giai điệu quen thuộc, đáng nhớ trong Spirited Away không chỉ là những tác phẩm lưu danh duy nhất của ông, thực chất, khá nhiều những bản nhạc đẹp và trau chuốt nhất đã được ông cống hiến cho hãng phim Ghibli.
One’s Summer Day sau đó đã được viết thêm phần lời và được đặt lại một cái tên khác là The Name of Life” (いのちの名前, “Inochi no Namae”). Nữ ca sĩ Ayaka Hirahara là người đã trình diễn ca khúc này. Ở cuối phim là ca khúc “Always With Me” (いつも何度でも, “Itsumo Nando Demo”) được sáng tác và trình bày bởi nữ ca sĩ Youmi Kimura. One Summer’s Day đã trở thành một giai điệu bất hủ và sống mãi trong lòng của những khán giả mến mộ Spirited Away lẫn những tác phẩm điện ảnh của Ghibli.
Spirited Away đã dành được rất nhiều giải thưởng lớn dành cho phần âm nhạc trong phim. Những danh hiệu đáng chú ý nhất bao gồm “Bài hát hay nhất” (dành cho Always With Me) tại lễ trao giải lần thứ 25 của Japan Academy Award. “Âm nhạc hay nhất” trao tặng cho Joe Hisaishi tại lễ trao giải Tokyo Anime Award và lễ trao giải Annie Awards lần thứ 30. Bên cạnh đó còn có một đề cử tại hạng mục “Âm nhạc hay nhất” vào lễ trao giải Saturn Awards lần thứ 29.
Những kỳ tích mà chỉ mỗi Spirited Away làm được
Spirited Away (Sen to Chihiro no Kamikakushi) là một tác phẩm nổi bật trong sự nghiệp của nhà văn, biên kịch, tác giả truyện tranh kiêm đạo diễn Hayao Miyazaki. Vị đạo diễn 80 tuổi còn đồng sáng lập nên hãng phim hoạt hình Ghibli nổi tiếng của Nhật Bản. Chính vì là một tác giả truyện tranh trước khi là một đạo diễn phim hoạt hình nên Miyazaki rất chú trọng hình thức làm phim vẽ tay truyền thống. Từng khung hình của Spirited Away được tỉ mẩn vẽ và trau chuốt đến hoàn hảo.
Mọi công sức của đội ngũ sản xuất phim đã được đền đáp xứng đáng, khi nó là bộ phim hoạt hình vẽ bằng tay mọi khung hình duy nhất từng thắng giải Oscar, cũng như là bộ phim hoạt hình đại diện tốt nhất cho văn hóa tâm linh, nét đẹp của nghề thủ công vẽ tay, cũng như ngành truyện tranh của Nhật Bản.
Cho đến tận thời điểm này, nó vẫn là bộ phim anime duy nhất dành chiến thắng tại hạng mục Best Animated Feature tại Oscar, và là tác phẩm điện ảnh đầu tiên trong số hai tác phẩm của Nhật từng giành chiến thắng tại lễ trao giải danh tiếng này, với tác phẩm thứ hai là bộ phim Departures vào năm 2008 (giành giải thưởng Best International Feature Film).
Những giải thưởng đáng chú ý khác mà bộ phim anime này đã đành được là Best Animated Feature tại Critics’ Choice Awards lần thứ 8. Best Animated Film tại Saturn Awards lần thứ 29. Best Animated or Mixed Media Feature tại Golden Satellite Awards lần thứ 7; cùng với rất nhiều giải thưởng lớn được công nhận bởi giới chuyên môn tại Nhật như giải thưởng Blue Ribbon Awards, Animation Kobe, Japan Academy Award, Mainichi Film Awards và Tokyo Anime Award.
Là một người lớn lên và dành nhiều tình yêu cho các bộ truyện tranh Nhật Bản, Rose chỉ có thể nói rằng mối liên kết và tình yêu dành cho bộ phim này là bất diệt, bởi nó gợi nhớ những ký ức tốt đẹp trong quá trình trưởng thành của Rose. Nếu cần có dịp để nhắc nhở bản thân mình về những bài học cuộc sống hay muốn xả ra những cảm xúc tiêu cực, Spirited Away chắc chắn là bộ phim mà Rose sẽ tìm xem lại.
Hy vọng rằng bài review phim Spirited Away này sẽ khiến bạn muốn xem lại một trong những tác phẩm phim hoạt hình đáng nhớ nhất của thế kỷ 21.
Review phim Spirited Away sẽ có tiết lộ nội dung phim.
Đó là cả một quãng thời gian dài, tận 20 năm kể từ khi Spirited Away ghi dấu ấn trong lòng khán giả đại chúng. Đối với Rose, đây là một trong hai tác phẩm điện ảnh dành cho thiếu nhi xuất sắc nhất thế kỷ 21, có ảnh hưởng lớn đối với sự phát triển cá nhân của mình từ trước tới nay.
Cá nhân Rose cho rằng mọi thể loại phim hoạt hình thường luôn có cùng một mục đích chung, đó là lồng ghép nhiều mảnh ghép, bài học cuộc sống có ý nghĩa nhân văn, tích cực tới trẻ em. Một tác phẩm điện ảnh dành cho thiếu nhi đáng xem và tuyên dương sẽ cần làm tốt hai điều: khiến cho trẻ em cười và làm cho người trưởng thành phải rơi lệ. Gần tới ngưỡng 30, nhưng mỗi lần có dịp xem lại thì Rose lại càng thêm yêu mến bộ phim này vì những giá trị nhân văn trong cuộc sống mà nó giúp Rose nhận ra.
Lần xem lại gần đây nhất bộ phim này đã khiến Rose phải sụt sùi vì nhận ra nhiều tình tiết mình bỏ lỡ ở nhiều lần xem trước – có thể vì giờ đây tâm trí và giác quan của cá nhân đã trưởng thành, sâu sắc hơn, cộng với việc Rose muốn có bài review phim Spirited Away (Sen to Chihiro no Kamikakushi) chất lượng cho blog của mình.
Những điều có thể bạn đã bỏ lỡ khi xem Spirited Away
1. Hành trình thay đổi của Chihiro tại vùng đất linh hồn
Nội dung phim không tiết lộ cụ thể nhưng Chihiro chỉ là một cô bé nhóc 10 tuổi. Ở phần đầu phim, Chihiro tỏ rõ vẻ bướng bỉnh, rầu rĩ vì phải chuyển nhà lẫn chia tay bạn bè ở trường cũ. Cô bé lộ rõ vẻ giận dỗi với ba mẹ của mình và trách cứ họ khi vì sự đảo lộn bất tiện này. Chihiro cũng vô cùng lo sợ, rụt rè, nhút nhát khi cùng ba mẹ đi lạc vào vùng đất linh hồn.
Liên tiếp những chuỗi sự kiện xảy ra và cả những lời động viên, quan tâm, gắn kết cùng Haku đã dần khiến cô bé trở nên mạnh mẽ, kiên cường, quả cảm hơn. Cô bé tự đưa ra những quyết định để giúp đỡ người khác, kiên cường để chống chọi với mọi sự xa lánh của nhân viên tại Sento (nhà tắm hơi của Yubāba), cảm hóa lòng hận thù, tham lam, ganh ghét, ích kỷ của những linh hồn tại đây bằng chính tấm lòng vị tha, chân thành, thiện lương của mình.
2. Luật lệ gắn kết bởi ma thuật
Khi Chihiro được Haku giúp đỡ và chỉ cho cách để có thể tồn tại được ở vùng đất linh hồn, một trong những điều cần phải làm là được phép làm việc tại đây. Làm việc là cách duy nhất để được tồn tại tại vùng đất này, và mọi thứ đều được vận hành bởi ma thuật. Giống như ông lão Kajima đã nói lũ bồ hóng phụ việc cho ông phải liên tục làm việc, còn không ma thuật sẽ biến mất. Tuy Kajima không đề cập hậu quả của việc ma thuật biến mất là gì, nhưng nguồn gốc của ma thuật đó đến từ Yubāba và những bản hợp đồng của bà ta. Yubāba không tạo ra luật lệ, thay vào đó chỉ vận hành chúng theo luật lệ để tạo ra lợi nhuận. Chính bởi những luật lệ bị gắn kết bởi ma thuật này mà Chihiro mới có thể sống sót và đoàn tụ được với gia đình mình.
3. Ý nghĩa của việc tên của Chihiro bị đổi thành Sen
Haku đã nói với Chihiro rằng nếu không làm việc tại vùng đất này sẽ bị Yubāba biến thành heo. Khi được đặt cái tên Sen, cô bé ban đầu cũng vật lộn và cuốn vào vòng quay lao động điên rồ bất kể ngày hay đêm, miễn là tạo ra lợi nhuận. Chihiro đã nỗ lực để tồn tại cho đến khi nhận thấy rằng Haku gặn nạn và đang cần đến sự giúp đỡ của mình. Haku là một người quan trọng với cô bé, khiến cô bé bỏ qua tất cả sự tham lam về vật chất đang dẫy đầy trong lòng những người xung quanh để lắng lo cho điều mà cô bé cho rằng quan trọng. Hành trình xa xôi và tấm lòng quả quyết đấy đã được đền đáp xứng đáng, khi Haku không chỉ bình phục mà còn tìm lại được sự tự do của mình. Nhưng thực tế, liệu người trẻ như chúng ta có nhận thức rõ rằng mình có đang đánh đổi những điều quan trọng để đuổi theo những thứ ngoại tại, đặt giá trị của bản thân và gán nó với tiền tài và danh vọng hay không?
Spirited Away truyền tải thông điệp về tính cá nhân, nhận diện của một con người trong xã hội. Tại vùng đất linh hồn, chỉ có làm việc quần quật mới có thể tồn tại. Nó ám chỉ như mô hình xã hội ngày nay của con người chúng ta. Chúng ta đánh mất đi nhân diện, nhận thức về sự tồn tại của bản thân vì phải cố gắng chạy theo những chuẩn mực, yêu cầu và luật lệ của xã hội. Spirited Away đã đặt nó vào bối cảnh, góc nhìn khác biệt để phù hợp với nhận thức thiếu nhi hơn.
Thực chất, việc Chihiro bị đổi tên thành Sen là một chi tiết mà có lẽ trẻ em sẽ không hiểu, nhưng người lớn thì có, đó là sự ám chỉ về tình cảnh những lao động trẻ em tại các quốc gia nghèo hoặc đang phát triển. Nó cũng có thể được cắt nghĩa là hành động giết chết đứa trẻ bên trong con người chúng, bắt ép chúng phải trưởng thành sớm và lao động để phục vụ cho lợi ích của những doanh nghiệp bất chấp nhân tính nhằm tạo ra lợi nhuận khổng lồ dựa trên công sức của lớp người nghèo khổ.
4. Có nhiều hơn một vị thần ban phước lành cho Chihiro
Bên cạnh vị giang thần (Kawa no Kami) – vị thần sông đã trao cho Chihiro món quà vì đã giải phóng ông ta khỏi những thứ rác thải đã bảo bọc lấy cơ thể mình; thì trước đó, khi Chihiro được Rin dắt lên gặp lão bà bà Yubāba, cô bé đã được Oshira-sama (vị thần củ cải theo tín ngưỡng của người Nhật) bảo trợ. Oshira-sama (tiếng Anh: Radish Spirit) là một kami trong nông nghiệp, như một ví dụ về cách người Nhật phải trân trọng và tôn kính ngay cả những yếu tố khiêm tốn nhất trong cuộc sống của chúng ta. Không chỉ giúp đỡ Chihiro lúc ban đầu, những lần sau đó, mỗi khi cô bé làm được điều gì lớn lao thì vị kami này cũng đều hòa mình trong đám đông nhiệt liệt tán dương cô bé.
5. Tấm thiệp chia tay ở đầu phim
Cảnh quay đầu tiên của phim tập trung vào tập thiệp xinh xắn – là lời chia tay và chúc may mắn của bạn bè ở lớp học cũ dành cho Chihiro. Tấm thiệp này có vai trò rất quan trọng, khi nó là món đồ được mang từ thế giới bên ngoài vào trong vùng đất linh hồn. Chính cái tên được ghi trên tấm thiệp này đã gợi nhắc cho Chihiro về thân phận của mình. Khi ký hợp đồng lao động được ràng buộc bằng ma thuật của Yubāba, Chihiro dần quên đi thân phận lẫn con người thật của mình và chấp nhận cái tên Sen mà Yubāba đặt cho.
Nhớ được tên thật chính là nền tảng đầu tiên để giúp cho Chihiro quay trở về thế giới của mình. Có vẻ như bạn bè tại lớp học cũ của Chihiro đã có công lao rất lớn thông qua một nghĩa cử tốt đẹp và hết sức đơn giản của họ. Đó là điều mà bất kỳ ai cũng nên nhắc nhở mình, rằng đôi khi chỉ nhờ vào một hành động nhân ái, quan tâm nhỏ nhoi mà ta hoàn toàn có thể giúp đỡ hay thậm chí là cứu sống một người.
6. Về chị em phù thủy song sinh Yubāba và Zenība
Lão bà bà Yubāba được xem là nhân vật phản diện trong Spirited Away, nhưng thực chất Yubāba chỉ đại diện cho kiểu mẫu thống trị, toan tính, tham lam – vốn dĩ tồn tại rất nhiều trong xã hội ngày nay. Yubāba tham vọng quyền lực lẫn tỏ rõ sự tham lam vật chất, đồng thời tạo nên sức ảnh hưởng tiêu cực cho sự phát triển của Boh và tất cả mọi nhân viên dưới trướng của bà ta. Dễ có thể thấy sự suy đồi, tị nạnh, tham lam của nhân viên tại Sento là bởi sức ảnh hưởng của Yubāba. Khi Boh ở cùng Yubāba thì cậu bé vô cùng ương ngạnh, vô lễ lẫn ích kỷ; nhưng cuộc gặp gỡ (dù chỉ ngắn ngủi) với Zenība – chị em song sinh nhưng trái nghịch tính cách với Yubāba đã giúp Boh có những sự thay đổi tích cực. Sự ân cần, lương thiện và có trách nhiệm của Zenība không chỉ có ảnh hưởng tích cực tới Boh, Chihiro mà còn cả với Vô Diện.
Zenība và Yubāba dù là hai nửa của một bản thể nhưng lại cách xa nhau hàng vạn dặm, đại diện cho những tính cách tiềm ẩn trong con người chúng ta, chỉ là do môi trường và điều kiện giáo dục khiến cho nhận thức và tính cách nào trở nên vượt trội hơn. Có thể hoàn cảnh sẽ khiến cho ta phải đưa ra những lựa chọn khó khăn trong cuộc sống, nhưng bản chất của ta thì sẽ không thể nào vừa là người xấu vừa là người tốt đồng thời được. Đó là điều không thể.
7. Haku và Chihiro: những khoảnh khắc đáng nhớ nhất
Có 3 cảnh đáng nhớ nhất giữa Haku và Chihiro trong phim. Cảnh đầu tiên là khi Haku dắt Chihiro vượt qua những khóm hoa bung tỏa trăm sắc thật sống động để đi thăm ba mẹ đã hóa thành lợn của mình. Sau đó, Chihiro được Haku đưa cho những nắm cơm đã được phù phép để khiến cho cô bé lấy lại ký ức và có thêm sức lực cho hành trình phía trước. Chihiro vừa ăn nắm cơm vừa òa khóc, khiến cho Haku phải dỗ dành cô bé lúc đó. Đây là sự chuyển giao rõ rệt cho thấy Chihiro từ một cô bé đầy sợ hãi, bất an, giờ đây sở hữu một tấm lòng quả cảm và nhận thức được tình yêu dành cho ba mẹ mình, quyết tâm bằng mọi giá để cứu lấy họ và rời khỏi nơi đây.
Cảnh tiếp theo là khi Haku hóa rồng chở Chihiro quay trở về Sento. Chihiro đã nhớ lại ký ức lần đầu tiên gặp gỡ Haku và nói ra tên thật của cậu là Kohaku. Khi nhớ ra được cái tên của mình, Haku đã chiêu hồi phép biến hình của mình, từng lớp vảy rồng phân tách như những cánh hoa nở giữa bầu trời đêm và trở lại thành Haku. Cả hai tay nắm chặt tay, nước mắt Chihiro rơi vì xúc động tựa những hạt châu thả trôi dưới bầu trời đầy ánh sao lấp lánh, Haku nói lời cảm ơn Chihiro vì đã giúp cậu khôi phục hoàn toàn ký ức về thân phận thật sự, lẫn quá khứ trước đây, và vì thế mà sự tự do là món quá đáng quý nhất mà Chihiro đã trao tặng cậu – điều mà ngay cả Chihiro cũng không ngờ rằng mình có thể làm được cho Haku.
Phân cảnh đáng nhớ cuối cùng là khi Haku dẫn Chihiro rời khỏi vùng đất linh hồn. Cậu nói rằng Chihiro hãy đi ngược về con đường mình đã đi khi lạc đến vùng đất này, hứa rằng cả hai sẽ gặp lại nhau, và Chihiro hãy chỉ đi thẳng mà đừng quay đầu lại. Đây là cảnh buồn nhất trong phim, bởi Haku vẫn luôn là người nắm lấy tay Chihiro theo mọi diễn tiến của phim. Haku vẫn là luôn như thế, bảo vệ và chỉ dẫn cho Chihiro để cô bé luôn được bình an.
Đây là khoảnh khắc mà Chihiro buông tay Haku và tiến bước mà không còn có được sự dẫn dắt và quan tâm của Haku nữa. Lúc này cô bé đã mạnh mẽ, trưởng thành, độc lập và tự tin hơn rất nhiều. Haku cũng có được sự tự do của mình. Chỉ là khi đôi tay của họ không còn nắm giữ lấy nhau, sự tiếc nuối và cảm xúc buồn lắng đọng trong tâm trí của khán giả trỗi dậy, ước rằng phải chi họ vẫn còn có thể nắm lấy tay nhau như cái cách họ đã từng.
8. Vô Diện – Noppera-bō (のっぺらぼう) đại diện cho điều gì?
Vô Diện trở thành một nhân vật được yêu thích nhất trong Spirited Away kể từ lần đầu tiên nó được ra mắt, bởi có lẽ hình tượng của Vô Diện đại diện cho chính chúng ta trong xã hội. Ban đầu Vô Diện rất rụt rè, lẩn khuất và chỉ lặng lẽ theo dõi thế giới xung quanh nó. Đứng trên cầu nhìn theo Chihiro lần đầu tiên, bao quanh nó là rất đông những cá thể khác nhưng không một ai chú ý đến Vô Diện, chỉ có Chihiro là nhìn và công nhận sự hiện diện của nó. Đó là lý do mà Vô Diện bị cuốn hút và giúp đỡ cô bé.
Trong cuộc sống, ta cũng là những cá thể nhỏ bé khi bước ra ngoài xã hội. Ta lặng lẽ theo dõi và quan sát mọi thứ xung quanh của mình để tìm kiếm những linh hồn đồng điệu và nơi chốn mà ta có thể thuộc về. Bất cứ ai tỏ ra quan tâm và hứng thú tới ta, ta sẽ có ấn tượng tốt và có lòng cảm kích dành cho họ.
Ở trong Sento quá lâu, một môi trường đầy rẫy những cá thể tham lam, vị kỷ và toan tính, Vô Diện bị ảnh hưởng và tác động xấu bởi họ và trở thành một linh hồn tham lam, hung ác và đáng sợ như chính họ. Điểm khác biệt là Vô Diện có năng lực để lấn lướt và đe dọa luôn cả ách thống trị của Yubāba. Nếu như Chihiro không bằng mọi giá kéo Vô Diện ra khỏi Sento, chắc hẳn Yubāba cũng khó lòng có thể làm gì được một hung thần đáng sợ như Vô Diện.
Khi Chihiro và Vô Diện tìm đến nơi ở của Zenība, Vô Diện lúc này đã trở về hình thái và bản chất ban đầu của nó, dè dặt, cẩn trọng và lặng lẽ. Chi tiết mô tả điều này là khi nó đứng mãi ở cửa, chờ sự cho phép của chủ nhà để bước vào. Chính sự lương thiện, ân cần và vị tha của Zenība đã khiến cho Vô Diện dường như tìm được một nơi thuận tiện và phù hợp nhất với mình. Ở đó, nó vẫn có thể giữ được bản chất của mình và có lẽ sẽ được tác động tích cực bởi Zenība theo một cách nào đó.
Vô Diện như một thông điệp nhắn nhủ tới khán giả rằng hãy lựa chọn cẩn thận những người mà ta muốn ở bên cạnh. Bởi họ sẽ tác động tới nhận thức, suy nghĩ và lối sống của ta rất nhiều. Vô Diện biểu trưng cho bất kỳ ai trong xã hội này, bởi về bản chất ta đều giống như nhau, đều cố gắng sống một cuộc sống có ý nghĩa, nhưng lý tưởng và định nghĩa về một cuộc sống có ý nghĩa là như thế nào sẽ bị tác động và ảnh hưởng bởi chính bậc phụ huynh lẫn các nhiều nguồn khác nhau. Nếu may mắn, ta sẽ gặp được một Zenība để chỉ bảo, dạy dỗ ta trở nên tốt đẹp hơn, nhưng ta cũng đừng nên quá trông mong vào điều đấy.
9. Ước nguyện của Rin
Rin như một người chị bảo bọc lấy Chihiro trong thời gian cô bé làm việc tại Sento. So sánh với những nhân viên khác của nhà tắm hơi, Rin có hình tượng gần giống với con người nhất (tại hầu hết là ếch nhái, ốc sên làm nhân viên tại Sento). Rin bảo bọc và rất quan tâm đến cô bé, và vì thế mà cô bé đã có thể tồn tại được ở Sento khi không có Haku cạnh bên. Rin đã từng cùng cô bé nhìn xuống đường ray xe lửa chạy băng băng trên mặt nước và nói rằng một ngày nào đó cô muốn rời khỏi Sento và chuyển đến thành phố là một trong những điểm đến của chuyến xe lửa này.
Qua lời của Rin có thể thấy rằng vùng đất linh hồn to lớn hơn tưởng tượng của khán giả rất nhiều, và nó cũng có rất nhiều khu vực địa lý khác nhau. Rin có lẽ đã ước mong điều cô chia sẻ với Chihiro từ rất lâu rồi, nhưng chính bản thân mình cũng vẫn chưa đủ dũng khí và động lực để theo đuổi điều đó, để khiến nó xảy ra. Ở bên cạnh Chihiro và chứng kiến hành trình ngắn ngủi của cô bé có lẽ đã tiếp thêm niềm tin và động lực to lớn để Rin có thể khiến cho ước nguyện của mình trở thành hiện thực.
10. Vùng đất Đáy Đầm Lầy
Có một chi tiết khá thú vị, đó là khi Chihiro và các bạn của mình đến Đáy Đầm Lầy, điểm đến xa xôi của chuyến tàu tốc hành ở vùng đất linh hồn là nơi cư ngụ của Zenība. Một hình tượng quen thuộc đối với trẻ em đã xuất hiện để chào đón Chihiro – một chiếc đèn nhảy lò cò trên một chân. Nhân vật này nhằm mô phỏng biểu tượng đại diện cho hãng phim hoạt hình Pixar nổi tiếng.
Câu chuyện đằng sau màn kết hợp bất ngờ này có liên quan đến John Lasseter – một trong những nghệ sĩ hoạt họa làm việc tại hãng phim Pixar, đồng thời là một người bạn và rất hâm mộ các tác phẩm của đạo diễn Hayao Miyazaki, đã thuyết phục Walt Disney để mua bản quyền phim và phát hành tại Mỹ. Mối quan hệ thân tình giữa Lasseter và Miyazaki đã khiến cho vị đạo diễn tri ân biểu tượng của hãng phim Pixar qua tác phẩm của mình. Nhờ được mua bản quyền phát hành và có bản dub lồng tiếng Anh mà Spirited Away đã được biết tới rộng khắp toàn cầu, đạt được doanh thu hơn 300 triệu đô và nhận được vô số giải thưởng quan trọng tại các lễ trao giải điện ảnh.
11. Thực chất thì sợi dây buộc tóc mà Zenība trao cho Chihiro có mục đích gì?
Boh để rất nỗ lực để se sợi, Vô Diện ngồi kéo và Zenība đã mất cả đêm để cặm cụi ngồi kết nên chiếc dây buộc tóc có ấn chú cho Chihiro. Bên cạnh là một bùa hộ mệnh để bảo vệ cho Chihiro, sợi dây buộc tóc đó cũng có vai trò giống như tấm thiệp mà bạn bè đã tặng cho Chihiro lúc cô bé phải chuyển đi rất xa họ.
Sợi dây này chính là món quà lưu niệm tưởng thưởng cho tấm lòng mạnh mẽ, kiên cường, và nhân ái của Chihiro; đồng thời là kỷ vật giúp cho cô bé sẽ không hoàn toàn quên đi những gì đã xảy ra ở vùng đất linh hồn. Phép thuật được phong ấn của chiếc dây sẽ đến thời điểm phát huy tác dụng của nó, cũng giống như cái cách mà cô bé cần đến những món đồ mình mang theo khi đến với vùng đất này, chiếc dây cột tóc đó sẽ là thứ liên kết với vùng đất này để cô bé có thể quay trở lại.
Khi người trưởng thành xem Spirited Away
Với góc nhìn và cảm quan của một đứa bé, Spirited Away là một thế giới huyền ảo, vui tươi, náo động, và là một hành trình phiêu lưu mạo hiểm đầy hứng khởi. Thế giới của những linh hồn và phù thủy qua nét vẽ đáng yêu, trau chuốt khiến cho nỗi sợ vơi đi, nhường chỗ cho sự phấn khích, hoan hỉ, đáng cảm mến. Có hoặc không, những thước phim đẹp đẽ ấy sẽ được lưu giữ trong tâm trí của những đứa trẻ còn quá nhiều điều hấp dẫn để khám phá trong quá trình trưởng thành.
Với góc nhìn của một người trưởng thành, Spirited Away là một hành trình truy ngược hồi tưởng để họ sống lại những ký ức thơ bé, những chuỗi ngày ngây ngô, hiếu động vui đùa cùng bạn bè đồng lứa. Sự hồn nhiên, trong sáng của các mối quan hệ thân tình mà lúc đó chẳng đủ sâu sắc và thấm thía mà định nghĩa nó là tình yêu. Họ có thể cảm thấy tiếc nuối khi nhìn về quá khứ, ước ao rằng tuổi trẻ của mình quay trở lại, họ nhận ra rằng cuộc sống đã khiến họ trưởng thành và bỏ qua quá nhiều điều đẹp đẽ, họ có thể đã phải đánh đổi nhiều thứ để có thể trưởng thành hơn, hay đạt được tham vọng, ước mơ của mình.
Spirited Away mượn câu chuyện du hành trong một thế giới huyền bí để đánh động tâm thức của con người về những điều đã bị bỏ lại phía sau trong quá trình trưởng thành. Nó nhấn mạnh một tấm lòng hướng thiện, không kỳ thị, nhân ái, đầy dũng khí và lòng biết ơn sẽ được đền đáp theo một cách hoàn toàn xứng đáng.
Về nghĩa đen, nó có thể được ví như là một giấc mơ được thêu dệt đẹp đẽ dành cho mọi thiếu nhi. Về nghĩa rộng hơn, nó là một bài học cuộc sống đầy nhân văn được thể hiện qua nét vẽ trau chuốt và những xúc cảm có khả năng lay động người xem, đặc biệt là những người đã phải trải qua những mất mát và khó khăn trong hành trình đi tìm tình yêu, ý nghĩa của cuộc sống, nhân diện của chính bản thân.
Không chỉ là một bộ phim hoạt hình gợi nhắc về quá khứ, mà ngay cả thông điệp ẩn dụ của Spririted Away vẫn vô cùng hợp lý trong bối cảnh xã hội ngày nay – đó là vạch trần chủ nghĩa tư bản và sự bóc lột sức lao động của con người. Chúng ta trưởng thành trong một hình thái xã hội mà ở đó chúng ta được dạy bảo rằng nếu không cật lực làm việc, đánh đổi thời gian cho tiền bạc thì ta sẽ mãi mãi khó lòng có thể nào thành công, hay không có một cuộc sống đủ đầy. Nhưng thế nào mới là đủ đầy? Người trưởng thành như ta đã có câu trả lời chưa?
Thông điệp mở ở cuối phim được hiểu theo một nghĩa gần sát với nội dung và cũng dựa vào sự lý giải của đạo diễn khiến cho khán giả phải suy nghĩ: một khi Chihiro đã rời khỏi thế giới linh hồn cùng ba mẹ mình, Chihiro sẽ không nhớ gì về cuộc gặp gỡ với Haku ở vùng đất linh hồn (cá nhân Rose thì nghĩ vẫn còn đó sợi dây cột tóc có thể gợi nhớ cho cô bé về ký ức tại nơi này). Thậm chí, sau này Haku và Chihiro sẽ còn có thể gặp lại nhau khi Chihiro đã đi hết cuộc đời, hóa thành một linh hồn và tìm về thế giới năm xưa.
Đó không hẳn là một cái kết quá đau buồn, nhưng chắc chắn là một cái kết khiến ta phải động lòng. Cuộc sống vốn dĩ vô thường lắm có phải không? Điều tạo nên ta là chính ta là bởi những mảnh ghép ký ức, những trải nghiệm cá nhân, những giá trị được người xung quanh nhìn nhận theo một cách riêng tư.
Âm nhạc trong phim Spirited Away
Có lẽ một trong những lý do thuyết phục nhất để khiến Spirited Away vẫ luôn có một chỗ đứng trong lòng của khán giả trưởng thành, đó là bởi vì phần âm nhạc vô cùng đáng nhớ. Có thể nói khi nhắc đến Spirited Away, người ta sẽ tìm đến ca khúc chủ đề của nó trước tiên. Không quá lời khi nói rằng âm nhạc là yếu tố khiến cho bộ phim này trở nên vĩ đại và đáng nhớ hơn đối với khán giả toàn cầu.
One Summer’s Day là giai điệu được vang lên ngay từ giây đầu tiên của bộ phim này, trước khi khán giả chưa kịp nhìn nhận thấu đáo rằng đây là một kiệt tác điện ảnh được vẽ hoàn toàn bằng tay. Những thanh âm ngọt ngào, trong trẻo, đẹp đến nao lòng từ các phím đàn dương cầm tạo nên One Summer’s Day khiến cho bất kể tấm lòng nhạy cảm nào cũng phải bật khóc, bởi nó gợi lên một thứ cảm xúc đẹp nhưng mâu thuẫn, vừa thư thái, bình yên, nhưng bồi hồi, lưu luyến. Đây cũng chính là những dư âm đọng lại trong lòng người xem Spirited Away. One Summer’s Day có thể được nhận định là linh hồn của chính tác phẩm điện ảnh này.
Toàn vẹn sự sinh động của bộ phim có một phần công sức rất lớn của Joe Hisaishi. Nhà soạn nhạc, tác gia, đạo diễn âm thanh tài danh người Nhật đã đảm nhiệm toàn bộ phần âm nhạc trong phim vào năm ông 51 tuổi. Những giai điệu quen thuộc, đáng nhớ trong Spirited Away không chỉ là những tác phẩm lưu danh duy nhất của ông, thực chất, khá nhiều những bản nhạc đẹp và trau chuốt nhất đã được ông cống hiến cho hãng phim Ghibli.
One’s Summer Day sau đó đã được viết thêm phần lời và được đặt lại một cái tên khác là The Name of Life” (いのちの名前, “Inochi no Namae”). Nữ ca sĩ Ayaka Hirahara là người đã trình diễn ca khúc này. Ở cuối phim là ca khúc “Always With Me” (いつも何度でも, “Itsumo Nando Demo”) được sáng tác và trình bày bởi nữ ca sĩ Youmi Kimura. One Summer’s Day đã trở thành một giai điệu bất hủ và sống mãi trong lòng của những khán giả mến mộ Spirited Away lẫn những tác phẩm điện ảnh của Ghibli.
Spirited Away đã dành được rất nhiều giải thưởng lớn dành cho phần âm nhạc trong phim. Những danh hiệu đáng chú ý nhất bao gồm “Bài hát hay nhất” (dành cho Always With Me) tại lễ trao giải lần thứ 25 của Japan Academy Award. “Âm nhạc hay nhất” trao tặng cho Joe Hisaishi tại lễ trao giải Tokyo Anime Award và lễ trao giải Annie Awards lần thứ 30. Bên cạnh đó còn có một đề cử tại hạng mục “Âm nhạc hay nhất” vào lễ trao giải Saturn Awards lần thứ 29.
Những kỳ tích mà chỉ mỗi Spirited Away làm được
Spirited Away (Sen to Chihiro no Kamikakushi) là một tác phẩm nổi bật trong sự nghiệp của nhà văn, biên kịch, tác giả truyện tranh kiêm đạo diễn Hayao Miyazaki. Vị đạo diễn 80 tuổi còn đồng sáng lập nên hãng phim hoạt hình Ghibli nổi tiếng của Nhật Bản. Chính vì là một tác giả truyện tranh trước khi là một đạo diễn phim hoạt hình nên Miyazaki rất chú trọng hình thức làm phim vẽ tay truyền thống. Từng khung hình của Spirited Away được tỉ mẩn vẽ và trau chuốt đến hoàn hảo.
Mọi công sức của đội ngũ sản xuất phim đã được đền đáp xứng đáng, khi nó là bộ phim hoạt hình vẽ bằng tay mọi khung hình duy nhất từng thắng giải Oscar, cũng như là bộ phim hoạt hình đại diện tốt nhất cho văn hóa tâm linh, nét đẹp của nghề thủ công vẽ tay, cũng như ngành truyện tranh của Nhật Bản.
Cho đến tận thời điểm này, nó vẫn là bộ phim anime duy nhất dành chiến thắng tại hạng mục Best Animated Feature tại Oscar, và là tác phẩm điện ảnh đầu tiên trong số hai tác phẩm của Nhật từng giành chiến thắng tại lễ trao giải danh tiếng này, với tác phẩm thứ hai là bộ phim Departures vào năm 2008 (giành giải thưởng Best International Feature Film).
Những giải thưởng đáng chú ý khác mà bộ phim anime này đã đành được là Best Animated Feature tại Critics’ Choice Awards lần thứ 8. Best Animated Film tại Saturn Awards lần thứ 29. Best Animated or Mixed Media Feature tại Golden Satellite Awards lần thứ 7; cùng với rất nhiều giải thưởng lớn được công nhận bởi giới chuyên môn tại Nhật như giải thưởng Blue Ribbon Awards, Animation Kobe, Japan Academy Award, Mainichi Film Awards và Tokyo Anime Award.
Là một người lớn lên và dành nhiều tình yêu cho các bộ truyện tranh Nhật Bản, Rose chỉ có thể nói rằng mối liên kết và tình yêu dành cho bộ phim này là bất diệt, bởi nó gợi nhớ những ký ức tốt đẹp trong quá trình trưởng thành của Rose. Nếu cần có dịp để nhắc nhở bản thân mình về những bài học cuộc sống hay muốn xả ra những cảm xúc tiêu cực, Spirited Away chắc chắn là bộ phim mà Rose sẽ tìm xem lại.
Hy vọng rằng bài review phim Spirited Away này sẽ khiến bạn muốn xem lại một trong những tác phẩm phim hoạt hình đáng nhớ nhất của thế kỷ 21.
Share this:
Like this: