Atonement – tiểu thuyết ngôn tình đẫm nước mắt

Atonement là một bộ phim được ra mắt vào năm 2007, được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Ian McEwan. Đạo diễn là Joe Wright và dàn diễn viên trẻ (vào lúc đó) và vô cùng tài năng của Anh Quốc là Keira Knightly, James McAvoy và Saoirse Ronan.

---

Atonement là một bộ phim tuyệt mỹ và chắc chắn sẽ được Rose đặt vào danh sách top 10 phim mình yêu thích nhất mọi thời đại. Atonement đã nhận được rất nhiều đề cử giải thưởng điện ảnh quan trọng; nổi bật trong số đó là giành chiến thắng một giải Oscar cho hạng mục nhạc phim xuất sắc nhất, một giải Golden Globe Award – Quả cầu Vàng cho hạng mục phim điện ảnh xuất sắc nhất. Chắc chắn ai thích những bộ phim lãng mạn, tâm lý sẽ rất thích Atonement.

Rose là một người thích coi phim, nhưng chắc chắn chưa phải là một người review phim giỏi. So awkward, Rose là một blog cá nhân và phim ảnh là một đề tài mà Rose rất thích nên buộc mình phải tập để review phim thôi. Cho bài review đầu tiên thì không có bộ phim nào đáng để viết hơn là Atonement. Rose đã xem phim này 2 lần, và lần nào cũng khóc đầm đìa. Mọi cảm xúc vẫn vẹn nguyên và thậm chí ở lần xem thứ 2 còn khóc nhiều hơn lần đầu nữa.

Mình sẽ không tiết lộ toàn bộ nội dung của phim mà chỉ tập trung vào các tuyến nhân vật chính.

Phim xoay quanh 3 nhân vật chính là Briony Tallis (Saoirse Ronan), Cecilia Tallis (Keira Knightley) và Robbie Turner (James McAvoy). Bộ phim bắt đầu với nhân vật Briony và kết thúc với Cecilia cùng Robbie. Briony là chính là nhân vật phải “chuộc lỗi” trong phim. Cả ba người đều lớn lên cùng nhau và có mối quan hệ khá ôn hòa. Robbie là con trai của người hầu phục vụ trong gia đình của Ceci và Briony. Briony (có vẻ như) đã nảy sinh tình cảm dành cho Robbie. Anh lịch sự, điển trai, thông minh, có ý chí phấn đấu, nỗ lực để trở nên thành công và có địa vị tốt hơn trong cuộc sống. Ceci, mặt khác, cũng có tình cảm với anh. Đối với Robbie thì anh lại yêu thầm Ceci. Việc hai người cùng lớn lên rồi tốt nghiệp Đại học Cambridge cùng nhau đã trở thành cơ hội để tình cảm trong anh lớn dần theo năm tháng. Robbie theo học ngành y khoa và có định hướng trở thành một bác sĩ.

Trong phim có cảnh hồi tưởng ngắn khi Briony đi bơi với Robbie và giả vờ chết đuối để thử lòng của Robbie. Mọi thứ diễn tiến ngược lại theo hướng mà Briony suy tính, Robbie vô cùng tức giận vì sự trẻ con và dại dột của Briony. Chính bởi từ đó mà có lẽ trong lòng của cô bé 13 có chút đố kỵ với tình cảm giữa Ceci và Robbie (theo mình nghĩ), và cũng trở nên nhỏ nhen, oán giận Robbie. Chính vì một vài sự hiểu lầm, sự trẻ con và có một sự chút oán giận đó của Briony đã đẩy mọi việc đi quá xa trong một sự kiện, và đó cũng chính là bước ngoặt chia rẽ tình yêu chỉ mới vừa đơm bông của Ceci và Robbie. Atonement, thực chất là tên của cuốn tự truyện và là tiểu thuyết cuối cùng của Briony, kể về cuộc đời của chính mình, với sự dằn vặt và day dứt khôn nguôi vì sai lầm phạm phải trong quá khứ.

Nhân vật Briony vào năm 13 tuổi được xây dựng rất sinh động. Theo như sự mô tả của tác giả Ian McAvoy trong tiểu thuyết cùng tên, Briony khiến cho tất cả mọi thứ xảy đến chỉ vì sự ngây thơ của mình, chứ không phải là bởi vì cô ta cố tình làm như thế. Rose thì có cảm nhận riêng. Briony là một cô bé 13 tuổi có phần lì lợm, tọc mạch, tỏ ra mình sáng suốt và có trí tưởng tượng phong phú, chứ không hoàn toàn là ngây thơ. Sinh trưởng trong một gia đình nhà giàu, Briony không phải lo lắng gì về tiền đồ và tương lai, cô đem mộng trở thành một nhà văn tiểu thuyết hay là một nhà biên kịch. Mọi lầm tưởng của Briony về Robbie là khi cô chứng kiến những sự việc và chưa hoàn toàn thấu đáo sự tình đã vội đưa ra kết luận, cũng như thói tọc mạch khi đọc lén thư gửi riêng giữa Robbie và Ceci.

Saoirse Ronan là một diễn viên trẻ tài năng. Theo như đạo diễn Joe Wright, việc Saoirse Ronan được nhận vai diễn Briony năm 13 tuổi là một sự may mắn, bởi vì sự tuyển lựa cho nhân vật chính này vô cùng khó khăn khi vị đạo diễn này có rất nhiều sự lựa chọn khác nhau. Trong năm 2017, Saoirse xuất hiện trong tận 4 bộ phim điện ảnh, nhưng việc được tham gia Atonement là một bước ngoặt lớn giúp cô được chú ý nhiều hơn khi nhận được 1 đề cử Oscar danh giá ở hạng mục diễn viên phụ xuất sắc nhất tại lễ trao giải lần thứ 80.

Thực chất, với vai diễn Briony Tallis, nữ diễn viên nhận được 29 đề cử giải thưởng lớn nhỏ trên khắp thế giới và giành chiến thắng 9 giải. Mình từng xem rất nhiều bộ phim của Saoirse Ronan, có thể kể đến là The Host, The Lovely Bones, Hanna, Lady Bird, đang tính xem Little Women. Nhưng vai diễn Briony Tallis là để lại ấn tượng nhất, và mỗi lần mình nhìn thấy Saoirse Ronan trên màn ảnh là mình lại tự nhủ “the bitch I hate in Atonement”. Vậy nên nếu bạn yêu thích nữ diễn viên này và quý mến những vai diễn chính diện của Saoirse trong những bộ phim khác thì chắc chắn nên coi Atonement để cân bằng lại.

Để mô tả về Cecilia Tallis thì là đẹp rạng ngời, có khí chất vương giả và là một thiếu nữ kiên định. Keira Knightly khi đó chỉ mới 21 tuổi, có kinh nghiệm làm việc với đạo diễn Joe Wright qua bộ phim trước đó là Pride and Prejudice nên được tin tưởng giao cho vai diễn Cecilia Tallis ngay từ khi bắt đầu casting. Nét diễn xuất của Keira hoàn toàn lột tả được tính cách nhân vật của mình. Ở Cecilia có sự rụt rè với chính cảm xúc tình yêu khi nhận ra tình cảm dành cho người bạn thơ ấu. Sự bẽn lẽn nhưng vỡ òa trong xúc cảm khi đọc được bức thư tỏ tình “ướt át” của Robbie.

Rồi khoảnh khắc yêu đương ngắn ngủi giữa cô và Robbie trong thư viện phải khiến cho mình cảm thấy run rẩy vì có thể đồng cảm được với cảm xúc lúc đó của hai nhân vật, khi biết người mình yêu cũng yêu mình. Phân cảnh cả hai làm tình mãnh liệt ngay khi biết rõ tình yêu của đối phương dành cho mình; nếu là mình, mình cũng sẽ để mọi thứ diễn tiến tự nhiên như thế sau cả một quá trình đợi chờ kéo dài cả thanh xuân. Rồi lúc Cecilia gặp lại người mình yêu sau 3 năm xa cách, run rẩy, ngượng nghịu và cả hổ thẹn.

Trong ba nhân vật chính thì Ceci là ít thời lượng xuất hiện nhất. Nhưng Ceci là nhân vật mà mình yêu thích nhất Atonement. Đặc biệt hơn là chiếc đầm hai dây xanh ngọc bằng lụa mà Ceci mặc trong buổi tối định mệnh (là thiết kế của NTK Jacqueline Durran), được nằm trong top 10 chiếc đầm đẹp nhất trong mọi bộ phim theo trang New York Post và theo như sự bình chọn bởi số đông trên trang Sky Movies và tạp chí InStyle. Không mấy ngạc nhiên khi Jacqueline Durran là một nhà thiết kế phục trang tài năng từng giành giải Oscar. Nhân vật Cecilia được diễn tả thông qua lối diễn xuất (và nhan sắc) của Keira Knightley thật sự rất trọn vẹn.

Robbie Turner là vai diễn mà mình thích nhất của James McAvoy, dù số lượng phim James đóng mình coi qua rất nhiều, có thể kể qua là vai diễn siêu anh hùng ở trong loạt phim X-Men này, Wanted (đóng cùng Angelina Jolie); The Chronicles of Narnia: The Lion, the Witch and the Wardrobe; Trance, Atomic Blonde (chợt nhận ra là Atonement là phim chiến tranh, tình cảm, drama duy nhất của James mà mình coi). Tuyến nhân vật của Robbie có thời lượng dài nhất xuyên suốt mạch phim. Từ một người có định hướng trở thành bác sĩ, vì Briony mà chệch hướng, trở thành lính nhập ngũ và xa cách người mình yêu lẫn mẹ già. Robbie là một hình mẫu chàng trai lý tưởng trên màn ảnh của mọi cô gái. Vẻ đẹp lãng mạn toát ra từ chàng trai có một đôi mắt biết nói, và nụ cười hiền hậu. Robbie giàu lòng nhân ái, có giáo dục, hiếu kính với mẹ và si tình, ai mà không mê được cơ chứ.

Nếu thật sự để kể về tuyến nhân vật của Robbie, thì lúc anh nhập ngũ và phải hoàn thành hết nghĩa vụ của một người lính trước khi quay trở về để tìm Ceci là một hành trình buồn. Trước khi phải tham gia Chiến tranh thế giới thứ II, Robbie đã phải trải qua vài năm trong tù, và để được ra khỏi nơi đó, anh bị buộc phải tham gia chiến đấu. Ceci và anh chỉ có thể trao đổi với nhau thông qua thư từ mà không được phép gặp mặt. Trước khi sang Pháp, Robbie và Ceci chỉ có được 30 phút gặp mặt nhau trước khi nói lời tạm biệt. 30 phút ngắn ngủi đó là cả một khoảnh khắc lắng đọng từng giây phút. Sự chia ly đôi tình nhân trẻ một lần nữa xảy đến, lần này là bởi chiến tranh tàn khốc.

Robbie hoàn toàn khác biệt so với phần lớn những người lính khác trên chiến trường. Anh từng là một dân trí có tương lai tươi đẹp để phục vụ tổ quốc của mình, nhưng là một cách khác, một người cầm tay bệnh nhân chứ không phải cầm súng. Sự đau khổ và dằn vặt khi lựa chọn hoàn thành hết nhiệm vụ của một người lính, thay vì quay trở về cùng Ceci để có thể bắt đầu một cuộc sống mà cả hai đều xứng đáng có được, không biết nên đáng cảm phục hay đáng trách nữa. Mình cảm thấy thương nhân vật của Robbie, và mình tin là bất cứ ai xem Atonement cũng sẽ đều như vậy.

Nhân vật Briony năm 18 tuổi hiểu chuyện, trưởng thành, khiêm nhường hơn, có phần rụt rè, khép mình. Cô cũng lựa chọn theo công việc của chị mình – Ceci để trở thành một y tá. Có thể hiểu sự khép mình của Briony là bởi vì cô đã nhận ra và đang chịu sự dằn vặt trong lương tâm vì lỗi lầm mình gây ra trong quá khứ. Một tội lỗi đã không thể nào chuộc được, và cả sự khổ đau gây ra của nó tới những người trong cuộc. Briony vẫn viết lách. Thực chất, trong thời gian này cô vẫn dành thời gian để viết nên những bản thảo đầu tiên cho cuốn tự truyện Atonement của mình. Nó có lẽ phải là tác phẩm đầu tiên của cô, nhưng nỗi day dứt và hổ thẹn đã khiến nó là cuốn sách được xuất bản cuối cùng của Briony.

Briony năm 18 tuổi cũng gặp được một chàng trai tên là Luc Cornet – một anh lính người Pháp đẹp trai, dễ mến, phải chịu sự chia ly với gia đình vì cuộc chiến. Luc có thể gặp được Briony ở bất kỳ một hoàn cảnh nào khác dễ chịu hơn, nhưng tiếc thay, đó lại là lúc anh hấp hối trên giường bệnh. Trong cơn mê sảng trước khi trút hơi thở cuối cùng, Briony là người ở bên cạnh để chuyện trò cùng anh. Luc mộng mị lầm tưởng Briony là một cô gái người Anh dễ mến mà mẹ anh muốn anh kết hôn cùng. Trước khi anh mất, anh đã hỏi rằng “Do you love me?” và Briony, khi đó, đã trả lời là “Yes”, một sự an ủi và tử tế cô muốn dành cho Luc được diễn giải trong phim, nhưng nếu đọc tiểu thuyết, Briony lúc đó thật sự đã mơ mộng về một cuộc sống khi cô kết hôn với anh người lính Pháp đẹp trai mà mình chỉ mới gặp mặt. Có lẽ đây là chàng trai khiến Briony thực sự rung động, kể từ rất lâu sau Robbie.

Briony năm 18 tuổi khiến mình cảm thấy động lòng trắc ẩn. Dù rằng mọi tội lỗi vẫn chưa thể được tha thứ, nhưng Briony đã thực sự có những hành động cụ thể hơn để nói lên rằng cô hối hận, và rằng cô muốn được phần nào bù đắp, sửa sai và sống tử tế hơn. Nhân vật Briony năm 18 tuổi được lột tả thông qua diễn xuất của Ramola Garai. Đây là lần đầu tiên mình biết đến nữ diễn viên này. Vai diễn Briony năm 18 tuổi không quá khó để thể hiện so với nhân vật Briony 13 tuổi. Ramola diễn tròn vai và thể hiện tốt nhất ở phân cảnh với Luc. Đôi mắt ẩn chứa nhiều tâm sự của Briony lúc đó rất đáng để đồng cảm và khán giả có lẽ sẽ cố gắng để tha thứ cho tội lỗi của cô.

Điều sống động nhất là tạo hình và chất giọng của Briony do Ramola thủ vai rất tương đồng và dễ nhận diện với nhân vật Briony năm 13 tuổi của Saoirse. Theo như chia sẻ của dàn diễn viên đóng vai Briony năm 13, 18 và 77 tuổi. Cả 3 người là Saoirse, Gamola và nữ diễn viên gạo cội Vanessa Redgrave đã phải học luyện giọng với một chuyên gia để truyền tải được âm sắc và ngữ điệu hợp lý theo mạch phim, dựa theo nhân vật Briony vào năm 13 tuổi. Gamola cũng phải xem lại những phân đoạn diễn xuất của Saoirse để diễn xuất tương đồng với cách di chuyển của nhân vật Briony lúc trẻ.

Briony năm 77 tuổi chỉ xuất hiện ngắn ngủi nhưng đáng giá. Mọi khớp nối và sự thật được tỏ tường và diễn giải dễ hiểu ở thời điểm kết phim này. Mình chỉ có thể nói rằng khán giả sẽ day dứt khôn nguôi với kết phim. Có hai cột mốc mà mình sẽ không bao giờ quên trong Atonement này là ngày 1/6/1940 và 15/10/1940.

Đây là một bộ phim duy mỹ. Màu phim, kịch bản, diễn xuất, mạch cảm xúc và tuyến nhân vật đều rất tuyệt. Nhưng nếu không phải là fan của dòng phim chiến tranh, diễn tiến của phần hai bộ phim sẽ khiến nhiều người cảm thấy chậm. Nhưng nếu thật sự chú tâm thì bạn sẽ hiểu hơn về cảm xúc và sự giằng xé bên trong nội tâm của Robbie; cũng như những khổ đau mà chiến tranh mang lại. Đối với Atonement, Rose sẽ chấm phim này 10/10.

For the love of Atonement. Một trong những bộ phim tình cảm đáng xem nhất thế kỷ 21.